TÜRKİYE’DE BEKLENEN YAŞAM SÜRELERİNİN GÜVEN ARALIKLARININ HESAPLANMASI: 1920-2020

Authors : Melis ERKAN

Pages : 7-24

View : 262 | Download : 1580

Publication Date : 2020-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkelere ait hayat tablolarının oluşturulması belirli bir yaşa özgü ölüm ve yaşam olasılıklarını, yaşayan ve ölen kişi sayısını, toplam kişi yıl sayısını ve beklenen yaşam süresi gibi değişkenler sayesinde o ülkeye ait demografik özelliklerin belirlenmesini sağlar. Fakat bu belirlenen değerlerin gerçekle olan uyumuna yani gerçeği ne kadar doğru yansıttığına bakılması gerekmektedir. Bunun için istatistikte önemli bir yer tutan güven aralıklarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sayede tahmin edilen değerlerin belli bir güven düzeyinde hangi sınırlar altında olduğunu ve bu sınırların anlamlı olup olmadığını tespit edip tahminin güvenilir olup olmadığı hakkında yorum yapılabilir. Bu çalışmada Türkiye’deki 1920-2020 yılları arasındaki 5’er yıllık sürelerdeki bebek ölüm hızları kullanılarak MORTPAK programı ile kadın ve erkek ayrı olmak üzere 42 farklı hayat tablosu üretilmiş ve elde edilen her bir yaş grubuna ait beklenen yaşam sürelerinin güven aralıkları oluşturulmuştur. Güven aralıkları için gerekli olan varyans hesabında Chiang yöntemi kullanılmış olup son yaş grubu için ise Silcocks metodu ile varyans düzeltmesi yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları insert ignore into journalissuearticles values(1); güven aralıkları dikkate alındığında, 1960 yılına kadar yaşam beklentilerinin erkekler lehine daha yüksek olmakla birlikte cinsiyete göre önemli bir farklılık göstermediğini insert ignore into journalissuearticles values(2); 1960 yılından sonra yaşam beklentilerinin kadınlar lehine değişmeye başladığını insert ignore into journalissuearticles values(3); kadın ve erkekler arasındaki doğuştaki yaşam beklentisi farkının 1980’li yıllarda 2 yıla; günümüzde ise 4 yıla kadar yükseldiğini insert ignore into journalissuearticles values(4); güven aralıklarının hem erkekler hem de kadınlar için zaman içinde azaldığını insert ignore into journalissuearticles values(5); bununla tutarlı olarak tüm yaş gruplarındaki sapmaların toplamının her iki cinsiyet için zaman içinde azaldığını göstermektedir
Keywords : Beklenen yaşam süresi, Chiang metodu, Silcocks metodu, Güven aralığı