HİTİT VE ARDILLARI NEO-HİTİT FİGÜRLERİNDE UYUM VE DİRENÇ: TANRILAR VE KRALLAR

Authors : Çağlar AKDAĞ

Pages : 53-68

Doi:10.33469/oannes.8

View : 12 | Download : 20

Publication Date : 2019-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Ege Göçleri sonrası Hitit İmparatorluğu yıkılmış Demir Çağı’nın başlarından itibaren Hitit hanedan üyeleri ve halkı Anadolu’nun daha güvenli bölgelerine İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’ya göç ederek burada kent devletleri şeklinde organize olmuşlardır. Bu dönem ise Geç-Hitit/Neo-Hitit/Syro-Hitit kent devletleri dönemi olarak adlandırılmıştır. Hitit imparatorluğunun yıkılmasıyla Hitit kültürü, sanatı ve inancı yok olmamış, Neo-Hititler sahip oldukları kültürel özellikleri 500 yıl daha sürdürmüştür. Neo-Hititler M.Ö. I. binyıl da Asur, Arami, Urartu kültürleriyle etkileşime girerek homojen olmayan bir yontu sanatı oluşturmuşlardır. Neo-Hitit heykeltraşlık ürünlerinde bu kültürlere ait saç, sakal, kıyafet, sitillerine uyum sağlanmış bunun yanı sıra Hitit sanatını ve mitolojisini de korumayı başararak tanrı ve kral figürlerine uyarlamışlardır. Hititlerin Fırtına Tanrısı Teşup inancı Babil panteonunda Marduk ismiyle anılıp buradan Asur panteonuna buradan da Asur aracılığıyla Hititlere kadar ulaşmış ve baş tanrı konumuna yükselmiş, Neo-Hititlerde ise Tarhunzas ismiyle anılarak bu konumunu sürdürmüştür. Benzer bir durum tanrıça Kubaba içinde geçerli olmuştur. Hitit mitolojisinde yer alan İlluyanka Efsanesi unutulmamış Neo-Hitit kabartmalarında mitolojik motifleri işlenerek Neo-Hitit kabartmalı sanat eserlerinde işlenmiştir. Ayrıca Hitit hanedan üyelerinin isimlerini ve “Büyük Kral” “Kahraman Kral” unvanlarını da Neo-Hitit kralları kullanmışlardır. Hitit sanat eserlerinde krallar öldüklerinde hanedan üyeleri onların anısını yaşatmak için tanrılara özgü kıyafetler, boynuzlu başlık ve savaş aletleriyle donatmışlardır. Neo-Hititler Hitit kültüründen kalan anlayışlarını zamana, mekâna ve farklı kültürlere karşı uzun yıllar boyunca koruyarak geleneklerinin kaybolmamasına karşı direnmiş bunun yanı sıra farklı kültürel etkileri de reddetmeyerek oluşturdukları kompozit kültürü bir uyum içerisinde dağılmalarına kadar devam ettirmişlerdir. Çalışmamızın amacı Neo-Hitit Kültürünün Çevre Kültürlerle etkileşimini ve Hitit Kültürünün devamına karşı verdikleri direnci ortaya koymaktır.
Keywords : Hitit, Neo Hitit, Figür, Uyum, Direnç