GEÇ HİTİT BEYLİKLERİ

Authors : Hasan Ali ŞAHİN

Pages : 131-153

Doi:10.33469/oannes.15

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-09-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Hitit İmparatorluğu’nun ortadan kalkmasına rağmen Kızılırkak’ın güneyinde aşağı yukarı beş yüzyıl boyunca Hitit kültürü yaşamaya devam etti. Asur kayıtlarında, Suriye ve Toros Dağları ‘Hatti Ülkesi’ olarak belirtilmeye devam etti. Geç Hitit krallıkları ise bulundukları bölgelerde üzerlerinde Hitit hiyeroglifleri bulunan birçok kaya anıtları diktiler. Bütün bunlardan yola çıkarak kuzeyde Malatya’dan güneyde Filistin sınırlarına kadar olan bölgelerin Asur egemenliğine geçmesine kadar Geç Hitit Krallıkları vasıtasıyla Hitit kültür ve geleneklerinin etkili olmaya devam ettiği söylenebilir. Hitit İmparatorluğunun yıkılmasından sonra Batı Anadolu’da Frigler, Doğu Anadolu’da Urartular hakim oldular. İki Devletin arasında kalan bölgede ise, Geç Hitit beylikleri ortaya çıktı. Bu bağlamda, Kayseri, Nevşehir, Niğde illerini kapsayan bölgede Tabal, günümüz Malatya ili ve Maraş’ın kuzey bölgesinde Melitene/Meliddu, Maraş çevresinde Gurgum, Adıyaman İlinde Kummuh, Çukurova yöresinde Que, Hatay yöresinde Pattin ve Kargamış civarında aynı adla anılan beylikler kuruldu. Bu dönemde Arami aşiretleri Suriye’de krallıklar kurdular. Bunların ilk ve en güçlüsü Damaskos’tu insert ignore into journalissuearticles values(Şam);. Til-Barsip, Ya’diya ve Arpad hanedanlıkları devrilip yerine Aramiler geçti. Ya’diya’nın ismi Sam’al olarak değiştirildi. Til-Barsip ve Arpad da Bit Adini ve Bit Agusi isimlerini alarak yeni krallıkların başkentleri oldular. Asur krallarının Arami ve Hitit krallıklarından vergi almaları oluşan refah ve bolluğu etkilemedi. Hitit kültürü güneye doğru Filistin’e kadar yayıldı. Asur yeniden güç kazanarak Asurnasirpal döneminde Suriye seferleri düzenledi, Fırat nehrinin doğusundaki toprakların neredeyse tamamının kontrolünü ele geçirdi.
Keywords : Tabal, Que, Meliddu, Kummuh, Gurgum, Kargamış, Hiyeroglif Kitabeler