Eski Hellen Literatüründe İlahi Cezalandırmanın Tezahürü Olarak Veba Metaforu: İki Örnek

Authors : Muzaffer DEMİR

Pages : 457-479

Doi:10.33469/oannes.976942

View : 11 | Download : 14

Publication Date : 2021-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Eski Hellen literatüründe vebanın mecazi kullanımına dair iki eser üzerine odaklanmaktadır. Bu eserler Homeros’un Ilias insert ignore into journalissuearticles values(Ἰλιάς); destanı insert ignore into journalissuearticles values(I.1-487); ve Sophokles’in Oidipous Tyrannos insert ignore into journalissuearticles values(Οἰδίπους Τύραννος); tragedyasıdır insert ignore into journalissuearticles values(1-215);. Bu çalışmalarda Tanrı veya Tanrıinsert ignore into journalissuearticles values(ça);ların aracılığıyla bir toplum üzerine veba gönderilmesi, miasma olarak adlandırılan insanoğlunun kirleten, ritüel olarak saflığı bozan ve ahlaki açıdan tiksindirici eylemleriyle bağlantılandırılmaktadır. Bu bağlantı açıklığa kavuşur kavuşmaz, bir kent veya toplumu ilahi güçlerin gözünde miasmadan saflaştırmak ve böylelikle vebadan kurtarmak için girişimlerde bulunulması gerekmektedir. Bunun sonucunda günahkar faaliyetleriyle vebayı tetikleyen veya tetikleyenlere karşı yaptırımlar uygulanmaktadır. Böylelikle veba vurgusunda bulunmak ızdırap çekmekte olan toplumdan neyin arındırılması veya defedilmesi gerektiğini tanımlama yöntemine dönüşmektedir. Bunun için öncelikle Tanrı veya Tanrıinsert ignore into journalissuearticles values(ça);lara şükredilmesi gerekmektedir. Bu mecazi kullanım içinde günümüzde de kullanılan ‘bir musibet bin nasihatten iyidir’ deyiminin izlerine de rastlanmaktadır. Veba teması ilahi güç veya güçinsert ignore into journalissuearticles values(ler); tarafından tehdit altındaki sosyal bir hüviyetin hizmetinde bir mecaz olarak kullanılmasına rağmen, ilgili metinlerin analizinden vebaların doğası ve toplum üzerine etkileri hakkında da bazı bilimsel açıklamalarda bulunabilmekteyiz. Bu metinlerdeki deliller aynı zamanda Eski Hellenlerin, MÖ XIII. yy.’ın ikinci yarısında gerçekleştiği düşünülen Troia Savaşları öncesinden itibaren veba hastalıklarına maruz kaldıklarına da işaret etmektedir.
Keywords : Veba, Homeros, Sophokles, Metafor, Eski Hellen Edebiyatı