Enūma Anu-Enlil’de Geçen Bazı Güneş Kehanetleri ile İlgili Yorumlar

Authors : Harun Duman

Pages : 569-588

Doi:10.33469/oannes.1486753

View : 96 | Download : 95

Publication Date : 2024-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Antik Mezopotamya’da Eski Babil döneminden itibaren yazılan Enūma Anu-Enlil, En önemli göksel inceleme ve kehanet serilerindendir. Bu seri 70 tabletten ve yaklaşık 7000 kehanetten oluşmaktadır. Kehanetler, gök cisimleri ve takımyıldızları ile ilgilidir. Bunlar; Ay/Nann Suen-Sin, Güneş/Utu-Šamaš, Venüs/İnanna-İştar, Jüpiter/Marduk, Mars/Nergal, Merkür/Nabu, Ninurta/Satürn, İşkur/Adad’tır. Bu serideki önemli kehanet bölümlerinden bir tanesi Güneş veya Utu/Šamaš ile ilgili kehanetlerdir. Utu/Šamaš, antik Mezopotamya inanışlarında Güneş tanrısıdır. Serinin 23-30 arası 8 tableti Güneş ile ilgili kehanetleri barındırır. Kehanetler genel olarak; Güneşin doğuşundaki veya batışındaki pozisyonu, diğer gezegen ve takımyıldızları ile birleşimi veya yakınlığı/uzaklığı, Güneşin rengi, Güneşin ışıklarının rengi ve Güneşin bulutlar veya bulut kümeleri ile doğuşu veya batışı ile ilgilidir. Antik Mezopotamya kâhinleri, kehanette bulunurken koşullu ve sonuçlu cümleler kullanmışlardır. Kehanette bulunmalarının sebebi ise hem dini hem de gelecekten haberdar olma isteğidir. Babil Yaratılış Destanı Enūma Eliš’te tanrı Marduk, Tiamat’ı öldürdükten sonra tanrılara ve tanrıçalara gezegenler veya istasyonlar vermiştir. Bu gezegenler bir bakıma tanrıların bir tezahürü sayılmıştır. Bu bağlamda dönemin insanına göre gezegenlerin hareketleri tanrılardan bir mesaj olarak algılanmıştır. Çoğu Kehanetin gerçekleşme ihtimali bilimsel olarak neredeyse imkânsızdır. Fakat dönemin siyasi, kültürel, sosyal ve ekonomik hayatı ile ilgili önemli bilgilere kehanetlerden ulaşmak mümkündür. Öte yandan antik Mezopotamya kâhinleri, kehanetleri toplumu kontrol ve itaat altında tutmanın bir yolu olarak kullanmışlardır.
Keywords : Antik Mezopotamya, Kehanet, Güneş, Utu Šamaš, Enūma Anu Enlil