Tarihsel ve Coğrafi Dönüşüm Sürecinde Sumerli dKubaba ve dLama

Authors : Nurgül Yıldırım

Pages : 519-534

Doi:10.33469/oannes.1491309

View : 96 | Download : 120

Publication Date : 2024-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Eskiçağ dünyasında tanrı ve tanrıçalara atfedilen kudretin kaynağı bulunulan coğrafya, siyasi koşullar ve göç sonucu yeni topraklardaki inanç sisteminin devamlılığıyla şekillenmiştir. Dolayısıyla tanrı ve tanrıçalar, sembolleriyle birlikte, tapınım gördükleri halkların yalnızca kültürel değil siyasi ve ekonomik açıdan da tanımlanmalarına olanak sağlamıştır. Mezopotamya’dan ulaşılan çivi yazılı kayıtlar bereket algısının adlandırılması açısından veri sağlarken, Anadolu’da bu kültün temellerine ilişkin arkeolojik bulgular neredeyse yerleşik yaşamın ilk evrelerine tarihlenmiştir. Anadolu’da gelişen Ana Tanrıça inancı ve bu inanca ilişkin somut yansımalarda yalnızca dişil gücün ön planda olduğu belirlenirken, Mezopotamya’daki bereket kültüne ilişkin öncül kayıtlar tanrı ve tanrıça çiftleri üzerinden işlenmiştir. Bereketin, bolluğun ve refahın kaynakları ve koruyucuları olan bu kutsal çiftler tapınım gördükleri halklarca farklı adlandırılmıştır. Mezopotamya’da başlayan bu geleneksel yaklaşımın Anadolu ve Doğu Akdeniz coğrafyası yazım geleneğindeki karşılıkları, Tanrıça KUBABA ve Tanrı LAMA örneği üzerinden değerlendirilerek bu çalışmada ele alınmış, çalışmanın temel kaynaklarını ilgili tanrı ve tanrıça adlarının özellikle birlikte kaydedildiği Erken ve Orta Demir Çağı kayıtları oluşturmuştur.
Keywords : Mezopotamya Mitolojisi, Anadolu Tanrıçaları, Koruyucu Tanrılar, Alalah Tabletleri, Erken Orta Demir Çağı, Yeni Asur