ESKİ TÜRK HÂL SİSTEMİNDE YÖNELME-E HÂLI BARESİNDE FİKİRLERİN ÖZETİ

Authors : Yegane KAHRAMANOVA

Pages : 34-38

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dillerinin en eski hâllerinden biri olan  yönelme-e hâlini yönelme hâlın ekine göre gelişmiş türü adlandırılır. Eski Türk yazılı anıtlarında -rı, -ri, -ra, -ar, -är -ğaru, -karu, -aru, -erü ekleri ile ifade olunan yönelme-e hâli Türk dillerinin eski dönem yazıları için karakteristik olan yönelme hâla benzese de, ondan farklıdır. Öncelikle yön hâlinin özel eki (-ğaru, -gerü) olmuştur. İstikamet hâlında olan isimler sadece hareket fiilleri ile yönetilmiştir. Yönelme hâl eki tüm isimlere, istikamet hâlinin eki mekan anlamlı isimlere artırılmıştır. Bu hâlın semantik açıdan diğer fiillerle yok, sadece hareket bildiren fiillerle yönetilmesi hareketin yönünü bildirmesiyle ilgili olarak kabul edilir. Araştırmalar, kanıtlıyor ki, -ğaru, -gerü ekleri eski yönelme hâl eki -ğa, ge, -ga, -ge, -ka, -ke ile yine yön, istikamet bildiren -ra, -ru eski yönelme hâl ekinden oluşmuştur.
Keywords : Türk, yönelme e hâli, istikamet, hâl, semantik