İRAN’IN İDARİ TEŞKİLAT SİTEMİ

Authors : Nerdal FANİD

Pages : 134-157

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :“Şahlık” adı altında monarşi ile yönetilen İran, 1979 İslam Devrimiyle teokratik bir devlet sistemini benimsemiştir. İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, “İslam Cumhuriyeti” vurgusu yapmakla, alışmış teokratik devlet modellerinden farklı bir rejime geçiş yapmıştır. Teokratik yapıyı temsil eden “İslam” ve demokratik sistemi temsil eden “Cumhuriyet” adı altında bu rejim, haliyle özgün bir kurumsal yapılanmayı da beraberinde getirmiştir. Bu sistemde, teokratik rejime özgü özelliklerle birlikte demokratik devletlerin temelini oluşturan “eşitlik”, “kuvvetler ayrılığı” ve “yargı bağımsızlığı” gibi ilkelere de yer verilmesi görünüşte karma bir siyasal sistemin olduğunu göstermektedir. Bu makalenin amacı, İran İslam Cumhuriyeti’nin idari teşkilat sistemini anayasa ve diğer temel mevzuat esasında açıklayarak bu teşkilat içinde yer alan yerel yönetimler gibi demokratik kurumlarının etkin olup olmadığını açıklığa kavuşturmak olacaktır. Çalışma, idare hukuku disiplini çerçevesinde anayasa ve konuyla ilgili diğer mevzuatı esas alarak hazırlanmıştır. İran, Türkiye ile sınır komşu olmasıyla birlikte, Ortadoğu’da da söz sahibi olan önemli ülkelerinden biridir. Ayrıca İran, Türkiye gibi derin ve köklü bir tarihsel geçmişe ve idari yapıya sahiptir. İslam Cumhuriyeti’nin devlet sistemi ve idari teşkilat sisteminin incelenmesinin bu açıdan Türkiye için yararlı olacağı inancındayız. Araştırmamızda, İslam Cumhuriyeti’ni farklı bir perspektiften ele alarak yeni bir analizle sonuca varmaya çalışacağız.
Keywords : iran, idare, hukuk, teşkilat, devlet, sistem