Dâ’iretü’l-Ma’ârif-i Bozorg-i İslâmi Ansiklopedisi “Cengiz” Maddesi

Authors : Ali Ekber DİYANET

Pages : 218-229

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-24

Article Type : Other Papers

Abstract :Çengiz veya Çinggiz Hân1 insert ignore into journalissuearticles values(h.549-624?/m.1154-1227);, Moğol imparatorluğunun kurucusunun lakabı ve tarihin en şöhretli ve en büyük fatihlerinden. Camiü’t-Tevarih veya Tarih-i Cihangûşa gibi Moğol tarihinin en önemli kaynakları, Cengiz’in yaşamının ilk yıllarını özet olarak aktarmışlardır insert ignore into journalissuearticles values(Reşidüddin, 1/306-307);; bu nedenle onun doğum tarihi tam olarak belli değildir. Moğollar arasından gelen tevatürü dikkate alacak olursak, [Cengiz Hân’ın] h.509’un ortalarında Türk-Moğol Hayvan Takvimi’ne göre domuz yılında, Onon nehri sahilinde bulunan Dolûn Buldâk insert ignore into journalissuearticles values(Dâli Un Buldâk); bölgesinde doğmuş olması gerekir insert ignore into journalissuearticles values(a.g.e., 1/309-310; Tarih…, 16; Benakiti, 362; Mirhand, 5/823; Hamdullah, 362);. Babası; Moğollar’ın seçilen son hânı Kubul Hân veya Kâbul Kağan’ın insert ignore into journalissuearticles values(Tarih, 12; Reşidüddin, 1/264-270; Hamdullah, 850); torunu, Bertan Behadır’ın2 oğlu; Yesugay Bahadır’dı insert ignore into journalissuearticles values(Goldan, 342; Reşidüddin, 1/292);. Annesi Ulun İke insert ignore into journalissuearticles values(a.g.e., 1/310); veya Hevalun Ucin insert ignore into journalissuearticles values(Tarih, 16); Ulkunut kabilesine mensuptu insert ignore into journalissuearticles values(Reşidüddin, 1/213);. Yesugay Bahadır, bu tarihte babasına ve amcasına bağlı olan kavimlerin, Neyrun ve Kıyat kavimlerinin liderliğini üzerine almıştı insert ignore into journalissuearticles values(a.g.e., 1/270-310-311; Cüveyni, 1/25); ve [Yesugay’a] düşmanlık besleyen ve muhalefet eden Tatarlar’la savaş halindeydi. Yesugay   Tatarlar’ın liderlerinden olan Temuçin Uge [adında birini] yendikten sonra, yeni doğan oğlunun ismini “Temuçin” koydu insert ignore into journalissuearticles values(Tarih, a.y.; Reşidüddin, 1/310, 311);. Yeni doğan [bu] çocuğun doğum sonrası avuç içinde kemiğe benzeyen bir et parçası tuttuğu söylenir insert ignore into journalissuearticles values(Mirhand, a.y.);
Keywords : Cengiz, Cengiz Han, Moğol, Çinggiz, Çengiz, Temuçin, Yesugay, Hârizmşah