Tarz-I Nevîn-İ Kıraat Ders Kitabının Değerler Açısından İncelenmesi

Authors : Nazike KARAGÖZOĞLU

Pages : 164-190

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Değerler sosyal yaşamda bireylerin birlikte uyum içinde hareket etmelerini sağlayan, karar süreçlerinde bireye yol gösteren düşünce ve inançlardır. Değerlerin nesilden nesile aktarılarak devamlılığının sağlaması, tarih boyunca eğitimin temel hedefi olmuştur. Toplumların her birinin tarihi, kültürü, inançları doğrultusunda oluşturmuş olduğu kendine özgü değerler sistemi vardır. Çocuklara kazandırılmak istenen değerler zamana veya toplumlara göre değişiklik gösterebilmektedir. Tarihsel süreçte öğrencilere kazandırılması hedeflenen davranışların, bilgi, beceri ve değerlerin neler olduğu dönemin ders kitaplarının içeriği incelenerek ortaya konulabilir. Kitaplar, yazıldığı döneme ait olgu ve olaylara ait bilgileri yeni kuşaklara aktaran yazılı kaynaklardır. Ders kitabının basıldığı tarihlerde öğrencilere kazandırılması hedeflenen davranışların, bilgi, beceri ve değerlerin neler olduğu ders kitabı içeriği incelenerek ortaya konulabilir. Bu araştırmada, Faik Reşad tarafından R.1330 / M.1914 yılında hazırlanmış ve II. Meşrutiyet döneminde iptidai, rüştiye ve idadi okullarında ders kitabı olarak kullanılmış olan “Tarz-ı Nevîn-i Kıraat” adlı kitabın kök değerler ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yer alan değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş olup verilerin toplanmasında belgesel tarama tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama aşamasında dokuman inceleme yöntemi kullanılmış, elde edilen veriler üzerinde içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde “Tarz-ı Nevîn-i Kıraat” ders kitabında en fazla çalışkanlık, bilimsellik, vatanseverlik, doğruluk, sevgi ve hoşgörü değeri ile ilgili ifadelerin yer aldığı belirlenmiştir. Eserde en az rastlanan değerler ise sabır, sorumluluk, eşitlik, barış ve özgürlük değerleridir.
Keywords : Değer, Ders kitabı, Tarz ı Nevin i Kıraat, Değerler Eğitimi