XVI. YÜZYIL OSMANLI FETVALARINDA AHİLİK

Authors : Ahmet İNANIR

Pages : 103-138

Doi:10.17120/omuifd.45591

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2015-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’da şeyhülislamlık, yöneticisinden esnafına bütün toplumsal kesimlerin karşılaştıkları dini‐hukuki sorunlara çözüm arandığı son mercidir. Fetvalar genellikle sorunlu alanlar ve istisnai durumlarla ilgilidir. Buna göre ahîlerin birbirleriyle yardım ve dayanışması değil, kavgaları fetvaya konu olmaktadır. Üretim ve ticaretle uğraşan ahîler sınırlı da olsa fetvalara konu olmuştur. Fetvalara yansıdığı kadarıyla ahîlerin bu dönemde dini, içtimai ve iktisadi hayatın merkezinde olduğu anlaşılmaktadır. Ahilerin Anadolu’nun İslamlaşmasının yanı sıra İslam’ın gerek ticaret gerekse ictimâî hayatla ilgili emir ve tavsiyelerinin en üst seviyede yaşanmasına öncülük ettiği söylenebilir. Ahilerin resmi törenlerde tören geçişi esnasında protokolde en önde yürümek amacıyla kendi aralarında öldürmeye kadar varan mücadelelere rastlanmaktadır. Ebussuûd, fetvalarıyla ahîlerin Ehl‐i sünnet çizgisinde, devletin de onlarla münasebetlerinde dini‐hukuki meşruiyet çerçevesinde kalmasına katkı sağladığı anlaşılmaktadır.
Keywords : Ebussuûd, Fetva, Ahîlik, Alem, Tören