Küresel Değer Zincirinin Belirleyenleri

Authors : Erdem ATEŞ, Selim ŞANLISOY

Pages : 137-152

View : 27 | Download : 16

Publication Date : 2022-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler bazında küresel değer zincirine katılımın bileşenleri olan yurtiçi insert ignore into journalissuearticles values(Domestic Value Added - DVA); ve yurtdışı katma değeri insert ignore into journalissuearticles values(Foreign Value Added FVA); etkileyen faktörler belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda sermaye boyutunu temsil eden doğrudan yabancı sermaye yatırımları, beşeri sermayeyi temsil eden insani gelişme endeksi ve teknoloji düzeyini temsil eden ar-ge harcamalarının GSYH içindeki payı bağımsız değişkenler olarak analize dahil edilmiştir. Çalışmada panel veri şeklinde düzenlenen 56 ülkenin 2005-2016 dönemi yıllık verileriyle genelleştirilmiş momentler yöntemi insert ignore into journalissuearticles values(Generalized Method of Moments-GMM); kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Gelişmiş ülkelerde doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve arge/GSYH ile DVA ve FVA arasında doğru yönlü bir ilişki olduğu; gelişmekte olan ülkelerdeyse farklı olarak ar-ge/GSYH ile FVA arasında ters yönlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca insani gelişmişlik düzeyi ile DVA arasında doğru yönlü, FVA arasında ters yönlü bir ilişki saptanmıştır.
Keywords : Küresel değer zinciri, GMM, yurtiçi katma değer, yurtdışı katma değer