Türkiye’de Halk Kütüphanesi Kullanımının Panel Veri Kümeleme Analizi ile İncelenmesi

Authors : Özlem AKAY

Pages : 1076-1099

Doi:10.26466/opus.514715

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2019-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hızlı bir gelişim süreci içinde bulunan günümüz koşullarında, ülkelerin kültürel gelişmişliklerinin en az ekonomik gelişmişlik kadar dikkate alınması gerektiği kabul edilen bir gerçektir. Kültürel olarak gelişmiş ülkelerin bilgiye duyduğu gereksinim oldukça önemlidir. Bilgiye ulaşmada en büyük yardımcılardan biri olan halk kütüphaneleri bireylere ihtiyacı olan kaynakları sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de kütüphane kullanımında benzer özellik gösteren illeri belirlemek ve illerin insani gelişmişlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu doğrultuda, 2008-2017 yılları arasında Türkiye’nin 81 ili için halk kütüphanelerinden yararlanma, halk kütüphaneleri, halk kütüphanelerindeki kitap, halk kütüphanelerinden bin kişi başına yararlanma, halk kütüphanelerinde ödünç verilen materyal ve illerin 6 yaş üzeri okuma yazma bilen nüfus sayıları dikkate alınarak panel veri seti oluşturulmuştur. Elde edilen panel veri setine, zamansal ve uzaysal öklid uzaklığı kullanılarak Ward yöntemi ile kümeleme analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda iller 5 kümeye ayrılmıştır. Kütüphane kullanımına göre 5 kümeye ayrılan iller yerel İnsani Gelişme Endeks insert ignore into journalissuearticles values(İGE); 2013 değerleri ile illerin insani gelişmişlikleri dikkate alınarak incelenmiştir. İllerin kütüphane kullanımı ile insani gelişmişlik indeksinin paralel olmadığı ancak çok düşük insani sınıfa giren Şanlıurfa hariç diğer illerin kütüphane kullanımı açısından da düşük seviyede olduğu görülmüştür.
Keywords : Halk kütüplaneleri, Panel veri, Kümeleme analizi