Gagauzlar’da Oyun Kültürü ve “Gergi” Ritüeli

Authors : Hüseyin Nihat GÜNEŞ

Pages : 1408-1434

Doi:10.26466/opus.618127

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2020-02-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Günümüzde daha çok çocuk eylemliliği ile ilişkilendirilen oyun, öznesi yetişkinler olduğunda yine bu duruma atıfla geçici bir çocuksuluk durumu olarak değerlendirilir. Oysa oyun olgusunu yetişkinler dünyasının yarattığı kültürel bağlam içinde ele almak daha işlevsel gözükmektedir. Çünkü oyun, tarih boyunca yetişkinlerin; ibadet, ayin, ritüel gibi son derece ciddiyet içeren kültürel edimlerinin farklı bir boyutuna işaret eder. Gerçekliğin olduğundan daha farklı muhtemelen daha kolay ve daha olumlu kavranışına yardımcı olduğu gibi topluluk bağının, dayanışmanın ve bütünleşmenin güçlü bir destekçisi olan ritüelistik edimler ile oyun arasında yapısal olarak bir geçişkenlik ilişkisi vardır. Özellikle gele-nekçi toplumlarda iç içe geçmiş olan bu süreçleri ayrıştırmak oldukça zordur. Gagauzlar, geleneksel kimliğini önemli ölçüde koruyan ve ritüelle ilişkisi oldukça taze olan bir topluluktur. Topluluğun bu yapısı oyunu, gündelik yaşam içerisinde çerçevesi oldukça geniş bir pratiğe dönüştürmektedir. Bu çalışmada, Gagauzlar’da oyun kültürü, ritüelle ilişkisi çerçevesinde ele alınacak, oyunsu bir ritüel örneği olan Gergi geleneği ile somutlaştırılacaktır. Çalışma, bir derleme makalesi olmakla birlikte Gagauz Özerk Yeri’nde yaşayan 7 kadınla [K1; P.Y. insert ignore into journalissuearticles values(İşçi);, K2; S.K. insert ignore into journalissuearticles values(İşçi);, K3; S.M. insert ignore into journalissuearticles values(İşçi);, K4; M.D. insert ignore into journalissuearticles values(İşçi);, K5; P.N. insert ignore into journalissuearticles values(İşçi);, K6; L.M. insert ignore into journalissuearticles values(Müze Müdürü);, K7; M.K. insert ignore into journalissuearticles values(Müzeograf);] yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler ile desteklenmiştir.
Keywords : Gagauzlar, Oyun, Ritüel, Gergi