Örtük Çağrışım Testi’ni Türkçe’ye Uyarlama Çalışması

Authors : Ahmet Yasin ŞENYURT, Hamit COŞKUN, Ercan Selçuk ÜNLÜ

Pages : 4437-4453

Doi:10.26466/opus.632149

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tutumları ölçmek için kullanılan öz-bildirim ölçekleri; değerlendirme kaygısı, katılımcının kendi üst-bilişlerinin farkında olmaması ve kendini sansürleme gibi ölçeklerin geçerliğini düşüren çok sayıda faktörden etkilenmektedir. Greenwald tarafından geliştirilen Örtük Çağrışım Testi insert ignore into journalissuearticles values(ÖÇT; Implicit Association Test); kategorilendirme görevleri kullanılarak katılımcıların örtük tutumlarını ölçmeyi amaçlayan bir bilgisayar uygulamasıdır. ÖÇT, bireylerin iki farklı gruba yönelik kelimeleri sınıflandırmasını ve verilen tepki sürelerine bağlı olarak bireyin hangi gruba karşı daha olumlu tutum beslediğinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. ÖÇT özellikle etnik, ırksal veya dini ayrımcılık gibi sosyal kaygı içeren konularda, öz-bildirim ölçeklerinin ve diğer ölçme araçlarının içerdiği sorunları içermemesinden dolayı uluslararası alanda en çok kullanılan tutum ölçme araçlarından biridir. Buna karşın testin ülkemizde kullanımı oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmada açık kaynak kodlu Türkçe Örtük Çağrışım Testi’nin geliştirilmesi süreci ve testin geçerlik ve güvenirlik sonuçları ele alınacaktır. Uyarlanan Örtük Çağrışım Testi, Türk-Kürt ve Türk-Suriyeli olmak üzere iki farklı karşılaştırmayı yapabilecek algoritmaya sahiptir. Ayrıca bu program ÖÇT’nin öncesinde veyahut test ortasında manipülasyon materyali eklenmesini de mümkün kılmaktadır. Son olarak, test sonrasında demografik bilgilerin sorulması ve ölçek eklenmesine imkân sağlayan bir algoritmaya sahiptir. Yapılan çalışmada ÖÇT’nin güvenirlik değerleri farklı bloklar arasındaki korelasyon iki-yarım güvenirlik yöntemiyle hesaplanarak bulunmuştur ve .70 ile .83 arasındadır. Dış geçerlik ise sıfat tanımlama görevleri ile ölçülen açık tutum puanları ile karşılaştırılarak elde edilmiştir. Dış geçerliğe ilişkin sonuçlar uluslararası literatür ile tutarlıdır.
Keywords : örtük çağrışım testi, ayrımcılık, önyargı, kalıpyargı, tutum