Çeyiz Sandığını, Giyilebilir Sanat İle Anlatmak: Sandık Sarısı Koleksiyonu

Authors : Beyhan PAMUK

Pages : 5341-5358

Doi:10.26466/opus.728845

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumun örf, adet, gelenek, görenek gibi yaşam biçimini şekillendiren değerler, toplumun sanat-kültür yapılanmasının da temelinde yer almaktadır. Sanat ve kültürün kesişme noktalarından biri olan ancak günümüz şartlarında kaybolmaya yüz tutmuş “ Çeyiz Sandığı” geleneğinde hem sanatsal hem de kültürel değerler yer almaktadır. Dünyanın pek çok bölgesinde aynı amaç ama farklı biçimlerde hazırlanan çeyiz kültürü Anadolu topraklarının da yüzlerce yıllık bir geleneğidir. Özellikle kadınların el emeği ile hazırladıkları ve duygularının dışa vurum biçimi olan ancak unutulmuş kültür değerlerinden çeyiz sandıklarında, kadınlara ait eşsiz güzellikte ve güzel olduğu kadar da yaşanmışlık dolu el sanatları ürünleri görülmektedir.Motif, desen, dokuma, işleme çeşitlerinin yer aldığı tekstil ürünlerinden oluşan çeyiz, sanatın bir dalı olan giyilebilir sanat ile bütünleştirilebilen malzemelerdir. Çünkü giyilebilir sanat kavramı sanatçıların/tasarımcıların bir ifade aracı olarak tekstil ürünü olan giysiden yararlanmaları ile gelişmiştir. Dokuma sanatı içerisinde kendini gösteren giyilebilir sanat anlayışı ile sanatçılar, yeni formlar, farklı bakış açıları ile eserlerini yorumlarken kültürel değerlere de vurgu yapmışlardır. Kültürel değerlerimizi yaşatmak, farkındalık oluşturmak, tanıtmak amacıyla sanatın evrenselliğinden yararlanılan bu çalışmada; kültürel bir değere sahip olan, halen bir neslin vazgeçemediği, kadına dair yaşanmışlıkları temsil eden “Çeyiz ve Çeyiz Sandığı” olgusunu sanatın bir açısı olan “Giyilebilir Sanat” anlayışı üzerinden yorumlanmaktadır. Çalışmada, 7 kadına ait çeyizden 63 parça tekstil ürünü kullanılarak “Sandık Sarısı Koleksiyonu “ hazırlanmıştır. Koleksiyonun hazırlanma aşamasında kullanılan parçaların manevi değerleri göz önüne alınarak parçalara zarar verilmeden birleştirme teknikleri kullanılmıştır. Böylelikle parçalar istenildiği takdirde orijinal hallerine dönüştürülebilecektir. Hazırlanan bu koleksiyon ile günümüzün hem kültürel hem de tasarımsal sürdürülebilir anlayışına vurgu yapılması amaçlanmıştır.
Keywords : Çeyiz, Giyilebilir Sanat, Kültür