1. Dünya Savaşında Çin-Alman Faaliyetleri

Authors : Yusuf AYDIN

Pages : 5393-5421

Doi:10.26466/opus.815302

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Sanayi ihtilalini tamamlayan büyük Avrupa devletleri, hammadde ihtiyacı nedeniyle her tarafa olduğu gibi Uzak-Doğu’ya da yöneldiler. Ancak beklenmedik bir rakip olan Almanya ortaya çıkınca diğer mıntıkalarda olduğu gibi Uzak-Doğu’da da emperyalist devletler arasında sömürge mücadelesi kızıştı. Her bakımdan ilkel bir durumda bulunan Çin, bu sıralarda emperyalist devletlerin baskısı altındaydı. Japonya, Fransa ve İngiltere, Uzak-Doğu’da Çin’e yerleşince Almanlar da rakip bir kuvvet olarak demiryolu, bankacılık vs. yatırımlarla Çin’e yerleşti, hatta hemen her alanda rakiplerinden hayli ilerdeydi. Almanya Çin’deki menfaatlerini korumak maksadıyla Çin’in tarafsız kalmasına mukabil mühim menfaatler sunduysa da amansız denizaltı savaşlarında çok sayıda vatandaşını kaybeden Çin, Almanya’ya karşı mesafeli davrandı. Eski geçici devlet başkanı Sun Yat Sen, Lloyd George’a ve Çin Hükümet üyelerine yazdığı mektupta, Çin’in tarafsızlığına destek verilmesini ve Çin Müslümanlarının Osmanlı Halife-Sultanının tesiri altında isyan edebileceklerini bildirdiyse de Çinli politikacılar kayıtsız kaldılar. Çin Hükümeti, 14 Ağustos 1917’de Almanya’ya harp ilan etti ve harpten kazançlı çıktı. Bu araştırmada Almanya’nın Çin’deki faaliyetleri 1914-1918 yıllarına sınırlı kalınmış ve Fransız arşiv ve periyodiklerine ve Türk kaynaklarına başvurulmuştur.
Keywords : Çin, Almanya, Cihat, Uzak Doğu, sömügecilik