Yeni Medyada Haber Güvenilirliği Sorunu: Üniversite Öğrencilerinin Sahte/Yalan Haberlere Yönelik Doğrulama Refleksleri

Authors : Selman Selim AKYÜZ, Birol GÜLNAR, Mete KAZAZ

Pages : 2816-2840

Doi:10.26466/opus.838464

View : 21 | Download : 25

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeni medya, haber tüketim alışkanlıklarında önemli değişimlere neden olmaktadır. Yeni medyanın kullanıcı temelli yapısı nedeniyle haber güvenilirliği konusunda da yeni sorunlar ortaya çıkmaktadır. Dünya, internet ile birlikte bilgi çağına girerken bir yandan da “yanlış bilgi çağı”na girildiğine işaret eden birçok sorun belirmiştir. Yeni medyanın kontrolsüz alanında ortaya çıkan dezenformasyon, haberlere duyulan güvenin yeni bir kırılmayla karşılaşmasına neden olmuştur. İnsanların hakikatle bağına zarar veren bu kırılmanın aşılması adına yeni medyaya özgü yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulduğu bilinmektedir. Medya okur yazarlığının geliştirilmesi temelinde okuyucu/izleyicinin doğruluk kontrolü reflekslerine sahip olması, sorunun çözümünde önem taşımaktadır. Bu çalışmada, sosyal medyanın en geniş kullanıcı kitlesi olan gençlerin yeni medyadaki haber tüketim eğilimleri, haberlere güven düzeyi, yanlış bilgi/yalan habere yönelik tutumu ve şüphe/doğrulama refleksleri belirlenmeye çalışılmıştır. Selçuk Üniversitesi öğrencileriyle yapılan anket çalışmasının sonunda öğrencilerin; sosyal medyanın yapısının sahte/yalan haberlerin artışına etki ettiğini, politik kutuplaşmanın sahte haberlere inanılmasında önemli bir neden olduğunu, kullanıcı türevli habercilik nedeniyle gazeteciliğin giderek güven kaybettiğini, insanların gerçekle bağının zayıfladığını düşündükleri belirlenmiştir. Platformlar, yasama ve yargı kurumlarını yalan haber sorunuyla mücadelede yetersiz bulan kullanıcıların, sosyal medyadaki haberleri sıklıkla doğrulama ihtiyacı duydukları ancak doğrulama yöntemlerine farkındalığın düşük olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Sosyal medya, Yeni medya, Doğruluk kontrolü, yalan haber