Avangard Bir Mabed Olarak Çamlıca Camisi’nin Aktör Ağ Teorisi Bağlamında Çerçevelemesi

Authors : Adem SAĞIR, Pınar MEMİŞ SAĞIR

Pages : 8333-8361

Doi:10.26466/opus.932364

View : 17 | Download : 30

Publication Date : 2021-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Aktör-ağ teorisinin çalışmamızda tercih edilir olmasının nedeni araştırma konusu olan Çamlıca Camisi ile ilişkilidir. 2013 yılında resmî tören atma töreniyle yapımına başlanan ve 2019 yılında tamamlanıp açılan Çamlıca Camisi, tasarımın seminer, yarışma, sergi gibi aracılarla tamamlanması, yapım sürecinde malzeme seçimlerindeki taş, kapılar, halılar, imame, minber vb. özelliklerin tümünün “önemle” duyurulması, ayrıca Cami’nin yapım aşamasında katkıda bulunan mimarlar, dernek ve diğer politik aktörlerin yanı sıra Cami tamamlandıktan sonra düzenlenen gezi, etkinlik, sergi vb. etkinlikler ile bir araştırma nesnesi olarak Cami’nin nesne olmanın ötesinde çok yönlü ve boyutlu bir ilişki ağı içerisinde olduğunun işaretlerini göstermektedir. Bu çalışma ile amaçlanan Çamlıca Camisi etrafında örülen toplumsal dilin, örgütler ve failler tarafından kendile-rinin konuştuğu dil ile nasıl inşa edildiğini göstermeye çalışmaktır. Bu amaca yönelik olarak, örgütsel ağın kendisine dikkat çekerek, ağı oluşturan varlıklar arasındaki, biçimsel örgütlenmelerde sabitlensinler ya da edilmesinler, “eylem şebekelerini” ortaya çıkarma çabası güdülmektedir. Çamlıca Camisi üzerine yapılan aktör-ağ analizinde, Dernek Başkanı, mimarlar, Cumhurbaşkanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı ve ziyaretçiler aktörler olarak belirlenirken, büyüklük dine tercüme edilen bir insan olmayan aktör ve konum ise tarihe tercüme edilen insan olmayan aktörler olarak açığa çıkmıştır. Bu aktantların Çamlıca Camisi’nin tarih ve din temelli inşasında aynı zamanda aktörlerinin dönüştürücü aracılıklarıyla zorunlu geçiş noktaları açarak, diğer aktör/aktantların ağa ilgilileşme bağları yaratarak, kilitlenme sağladığı ortaya çıkmıştır.
Keywords : Aktör Ağ Teorisi, Din, Tarih, İstanbul, Çamlıca Camisi