Dokuz Tane Örten Çift Yıldız Sisteminde Eksen Dönmesi ve Işık-Zaman Etkisi Analizi

Authors : İbrahim BULUT, Mehmet Süheyil TARIN

Pages : 84-92

Doi:10.54370/ordubtd.1086204

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada dokuz tane örten çift yıldız sisteminin eksen dönmesi ve ışık-zaman etkisi, insert ignore into journalissuearticles values(O-C); analizi kullanılarak incelenmiştir. Analizlerden eksen dönmesi parametreleri ve çift sisteme bağlı muhtemel üçüncü cisme ilişkin parametreler belirlenmiştir. Dokuz sistem arasında en kısa eksen dönmesi dönemine sahip olan sistemin U Oph olduğu bulunmuştur insert ignore into journalissuearticles values(U= 19.7 ± 1.2 yıl);. Bu çalışmada incelenen sistemler için, sistemlere çekimsel bağlı muhtemel üçüncü cisimlerin kütleleri, i= 90 derece varsayımı altında, 0.09 – 4.97 Mʘ aralığında hesaplanmıştır. Eksen dönmesine sebep olan fiziksel süreçlerin, gözlenen eksen dönmesi hızına olan katkıları da hesaplanmıştır. Gözlenen eksen dönmesine en büyük katkının insert ignore into journalissuearticles values(RR Lyn ve V889 Aql dışında); bileşen yıldızların eksenleri etrafında dönmesi ve karşılıklı çekim nedeniyle oluşturdukları basıklık etkilerden geldiği görülmüştür. RR Lyn ve V889 Aql sistemlerinde ise eksen dönmesine genel göreliliğin katkısının daha büyük olduğu bulunmuştur. Diğer sistemlerde ise bu etkinin katkısının %1 ile %13 arasında olduğu hesaplanmıştır. Dokuz sistem için gözlenen eksen dönmesine üçüncü cisim nedeniyle oluşan etkinin diğer etkiler yanında ihmal edilebilir büyüklükte olduğu belirlenmiştir.
Keywords : örten çift yıldız, eksen dönmesi, ışık zaman etkisi