COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi’nin Türkçe’ye Uyarlanması

Authors : Hacer Gök Uğur, Murat Bektaş, Ayla Hendekci, Ayten Yılmaz Yavuz, Elif Çiçek

Pages : 748-772

Doi:10.38108/ouhcd.1359302

View : 61 | Download : 71

Publication Date : 2024-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma sistematik inceleme çalışmaları gerçekleştirilirken yöntemsel kalitenin arttırılması için geliştirilen COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi’nin (COSMIN Risk of Bias Checklist) Türkçe’ye uyarlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Çalışma metodolojik tasarımda Eylül 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında yürütülmüştür. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesini geliştiren yazarlardan izin alınmıştır. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi iki dil bilimci tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. Ayrıca çalışmada yer alan 5 araştırmacı da formu Türkçe’ye çevirmiştir. Dil uzmanlarından gelen form ve araştırmacıların formları karşılaştırılarak COSMIN yanlılık riski kontrol listesi Türkçe formu oluşturulmuştur. Türkçe ve orijinal form sistematik inceleme alanında uzman üç öğretim üyesine gönderilmiş ve uzman görüşü alınmıştır. Bulgular: COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi Türkçe formu için uzmanlar arasında tam uyum saptanmıştır. Uzman görüşleri doğrultusunda son şekli verilen form bir sistematik inceleme çalışması üzerinden araştırmacılar tarafından kullanılmış ve formun Türkçe’sinin sistematik inceleme yazarken kullanılabileceği belirlenmiştir. COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi; hasta beyanlı sonuç ölçütlerinin geliştirilmesi, kapsam geçerliği, yapı geçerliği, iç tutarlılık, kültürler arası geçerlik\\ölçüm değişmezliği, güvenirlik, ölçüm hatası, ölçüt geçerliği, yapı geçerliği için hipotez testi ve duyarlılık olmak üzere 10 ana başlıkta toplanmaktadır. Sonuç: Türkçe’ye uyarlanan COSMIN Yanlılık Riski Kontrol Listesi sistematik inceleme çalışmalarının yazımı ve kalite değerlendirmesinde kullanılabilecek geçerli bir ölçüm aracıdır.
Keywords : COSMIN, yanlılık riski, kontrol listesi