Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin Demografik Yapısında Ruslar

Authors : Reyhan Rafet CAN

Pages : 2603-2626

Doi:10.48146/odusobiad.1094014

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2022-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :SSCB`nin çöküşü ve yirminci yüzyılın 90`lı yıllarında bir devlet olarak varlığının sona ermesi sonucunda, milyonlarca yurttaş, kendilerini yeni kurulan bağımsız devletlerde ulusal azınlıklar konumunda buldu. Rusya Federasyonu dışında, Rusça konuşan nüfus, zor bir siyasi, ekonomik, kültürel ve psikolojik durumla karşı karşıya kaldı, ancak ulusal kimliklerini, kültürlerini ve dillerini korudu. Rusça konuşan etnik grubun önemli bir bölümünün yaşadığı Sovyet sonrası alanın bölgelerinden biri, Orta Asya`dır. Bu çalışma, Sovyet öncesi ve sonrası dönemde Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan ve Kırgızistan`daki Rus nüfusunun büyüklük ve coğrafya dinamiğinin analizini içermektedir. Bugün Orta Asya`da yaklaşık 4,7-4,8 milyon Rus’un yaşadığı düşünülürken bu nüfusun sayısı SSCB`nin çöküşünden sonra yarı yarıya düşmüştür. Rus nüfusunun 3/4`ünden fazlası, demografik düşüş oranının asgari olduğu Kazakistan`da yoğunlaşmıştır. Türkmenistan, Rusya`nın kültürel etki alanını terk ederken, Özbekistan ve Kırgızistan Rus kültür ve uygarlık alanını terk etme konusunda diğer Orta Asya Türk cumhuriyetleri ile aynı yönde hareket etmektedir. Bu çalışma sonucunda Sovyet sonrası bölgede bağımsızlığını kazanan devletlerin, Rusya`dan bağımsız ulusal kimlik oluşturma arayışı içinde olduğu, Rusça konuşan nüfusun Orta Asya`nın yeni bağımsız devletlerinden kitlesel kaçışı ile Rus nüfusun azaldığı sonucuna varılmıştır.
Keywords : SSCB, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Bağımsızlık, Nüfus, Rus,