Amasya Şeyhler (Şıhlar) Köyü Eski Ağaç Cami ve Süslemeleri

Authors : Doğan Koşan

Pages : 3163-3182

Doi:10.48146/odusobiad.1248637

View : 115 | Download : 160

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cami, Göynücek ilçesine bağlı Şeyhler (Şıhlar) köyünde bulunur. Köy meydanında, çevresi açık alan içerisinde yer alır. Kitabesi olmadığı için yapım tarihi bilinmemektedir. Amasya Akyazı Köyü eski cami (1890) ile benzerliklerinden dolayı, iki caminin yakın tarihlerde yapıldığı söylenebilir. Caminin kuruluşu kırsal mimaride çok kullanılan imece usulüne dayanır. Malzemeler en yakından temin edilmiştir. Plan ve teknik özellikler de alışkanlıkların tekrarıdır. Başta ağaç olmak üzere yöresel malzeme ve teknik olanaklar ile inşa edilmiştir. Cami beden duvarları mahfile kadar yığma taş duvar, mahfilden sonra hımış tekniğindedir. Son cemaat yeri ile harimi ağaç direkler taşır. Her ne kadar köy camisi olsa da, detay işçilikleri ve ender tasarımları ile dikkat çekicidir. Son cemaat yeri, minare, harim ve tavanda usta ellerden çıkmış ince işçilikli ağaç detaylar gözer çarpar. Camiyi Türk cami mimarisi içerisinde ender kılan, harimi dört yönden çevreleyen açık kemerli mahfil katıdır. Benzeri sadece Amasya’da Akyazı Köyü Cami’sinde vardır. Camide malzeme ve teknik açıdan yöreye özgü olanaklar kullanılmış olsa da, süslemeler Anadolu’da geç dönemin yaygın özelliklerini yansıtır. Son cemaat yerindeki süs kemerleri ise, camilerde benzeri olmayan geleneksel evlerin balkon kemerlerinden transfer edilmiştir. Cami, özgün durumunu çok az değişiklik ile 1984 yılına kadar korumuştur. Bu tarihten itibaren köyde başka cami yapılınca bakımsız kalmıştır. Son yıllarda (2019-202020) caminin iç mekânındaki ağaç malzemeler vandal saldırılar sonucu tahribata uğramıştır. Bu makalenin amacı da caminin özgün durumunun ortaya konulması, eksik kısımların tamamlanmasıdır. Böylece olası bir restorasyon sürecinde caminin tarihi değerinin korunmasına yardımcı olacak bilgiler ortaya koymaktır.
Keywords : Ağaç, Köy, Cami, Mahfil, Şeyhler