Antikçağda Ordu bölgesindeki madencilik faaliyetleri

Authors : Harun Oy

Pages : 1123-1134

Doi:10.48146/odusobiad.1382866

View : 107 | Download : 147

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ordu ilinin iç kısımlarında, özellikle Mesudiye çevresindeki yerleşmelerde belirlenen madeni alet ve cüruflar MÖ. 3. Binyıldan itibaren bölgedeki toplulukların madencilikle uğraştıklarına işaret etmektedir. Bölgede çok geniş alanlarda bulunan bakır, kurşun, çinko, gümüş, demir ve altın yatakları sebebiyle madencilik faaliyetleri bakımından bölgenin 5000 yıllık bir geçmişe sahip olduğu değerlendirilmektedir. Ordu ilinde en azından İlk Tunç Çağından beridir madeni buluntulara rastlanmaktadır. Bölgedeki Demir Çağı (MÖ. 1. binyıl) yerleşimlerinde yoğun maden cüruflarının varlığı, antik kaynakların Homeros’tan başlayarak bölgedeki madenlerden söz ediyor olması, MÖ. 6. Yüzyıldan itibaren antik kaynaklarda demirden ve Khalip’lerden söz edilmesi, Roma, Bizans ve Ortaçağdan günümüze kadar bölgede var olan madenler hakkında devamlı bilgiler bulunması, günümüzde de bu zengin madenlerin işlenmeye devam edilmesi Ordu çevresindeki güçlü madencilik faaliyetlerinin tarihsel kökenlerinin çok eskiye gitmesiyle bağlantılıdır. Ordu bölgesinde Kabadüz ilçesindeki Haramiköy ve Akgüney mahalleleri ile merkeze bağlı olan Gümüşköy çevresinde yapmış olduğumuz incelemelerde çok eskilere gitmesi muhtemel madencilik faaliyetlerine işaret eden ocak ve galeriler bulunmaktadır. Ocaklarda iptidai yöntemlerle madencilik yapıldığı ocakların durumundan anlaşılmaktadır. Yöre halkı da zaten madenci topluluklardan oluşmakta ve geçimlerini bu şekilde sağlamaktadırlar. Antik çağlarda bölgede yaşayan toplumların böyle sarp bir coğrafyaya yerleşmesi için madenlerin varlığı etkili olmuş olmalıdır. Ordu ilinin iç kısımlarındaki dağlık bölgelerde çıkarılan madenler Tokat ve Sivas bölgelerine gönderilmekte olduğu, Karadeniz sahillerine yakın olan madenlerin ise Kotyora (Ordu) üzerinden ihraç edilmiş olduğu ortaya çıkmaktadır.
Keywords : Ordu, Khalib, demir, Tibaren, bakır