Dar mekânda geniş zamanlar: Sabahattin Ali’nin anlatılarında (öykülerinde) mahpushane izleri

Authors : Ahmet KOÇAK

Pages : 158-166

Doi:10.29000/rumelide.606103

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2019-08-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bütün varlıkların üzerinde yaşadığı yer olarak tanımlanan mekân, insan için de çok şey ifade etmektedir. Çünkü insanoğlu var olandan beri bir mekân üzerinde yaşamakta ve ona şekil verme uğraşı içinde bulunmaktadır. Başlangıçtan bugüne kadar coğrafya, doğal ve tarihsel olaylar, siyasi ve ekonomik sebepler, bilimdeki gelişmeler, yeni icatlar ve teknolojik gelişmeler insanoğlunun mekânla ilişkisinde zamanla değişikliklere sebep olsa da insan - mekân ilişkisini değiştirememiştir. Michel Facoult’un “Başka Mekânlara Dair” adlı kuramsal eserinde de işaret ettiği gibi Ortaçağda, Rönesans’ta ve sonrasında modern dönemde mekân anlayışı farklıdır. Hatta buna post-modern dönemi de eklemek gerekir. Modern Türk edebiyatının önemli simalarından Sabahattin Ali’nin genelde anlatılarında özelde ise öykülerinde, mekânın kapalı - dar ve açık-geniş şekilde kullandığı görülür. Mahpushane devlet otoritesi ile inşa edilmiş kapalı - dar mekânlardır. Sabahattin Ali şu ya da bu sebeple hapse düşmüş ve bu mekânları deneyimleyerek yaşamış birisidir. Bu makalede roman, öykü, şiir gibi farklı türlerde eserler vermiş Türk edebiyatının önemli isimlerinden Sabahattin Ali’nin öykülerinde genelde mekân, özelde ise hapishane konusunun nasıl işlendiği, yazarın bir şekilde kaldığı bu mekânların eserlerine nasıl yansıdığı örneklerle açıklamaya çalışılacaktır.
Keywords : Sabahattin Ali, anlatı, hikâye, roman, kurgu