Yaşanılan Yerdeki Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Hilal Olcay, Hasan Çukur

Pages : 522-540

Doi:10.37217/tebd.1515382

View : 42 | Download : 56

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin yaşadıkları yerdeki çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarını belirleyebilmek için güvenilir ve geçerli bir ölçek geliştirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nicel yöntemlerinden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. 5’li Likert tipinde yapılandırılmış olan toplam 22 maddeden oluşan taslak ölçek geçerlik ve güvenirlik çalışması için 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında İzmir’deki çeşitli ortaöğretim kurumlarında eğitimine devam eden öğrencilere uygulanmıştır. Rastgele örnekleme yöntemi ile seçilmiş olan toplam 908 öğrenciye uygulanmış, kontrol maddesini işaretleyen ve uygun işaretleme yapmayan 198 katılımcının verileri araştırmaya dahil edilmemiştir. Verilerin analizinde istatistik yazılımlarından (SPSS 26.0, Jamovi ve AMOS 24 paket programları) yararlanılmıştır. 333 katılımcının verileriyle açımlayıcı faktör analizi, 377 katılımcının verileri ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizleri sonucunda ölçekten beş madde çıkarılmıştır. Ulaşılan yapının geçerliği, doğrulayıcı faktör analizi ile sağlanmıştır. Ölçeğin genelinde Cronbach’s Alpha .909; McDonald’s güvenirlik katsayısı ise .914 olarak hesaplanmıştır. Analizler neticesinde; 17 maddeden oluşan 3 faktörlü, geçerliği ve güvenirliği sağlanan “Yaşanılan Yerdeki Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeği” geliştirilmiştir. Sonraki çalışmalarda ölçek farklı lokasyonlarda uygulanarak geçerlik ve güvenirlik değerleri kıyaslanabilir farklı değişkenler de dahil edilecek şekilde yenilenebilir.
Keywords : Farkındalık, Çevre sorunları, Geçerlik ve güvenirlik, Ölçek geliştirme