Kastamonu`da Üretilen Siyez Buğdayının (Triticum monococcum) Bazı Kimyasal ve Fiziksel Özellikleri

Authors : Şaban HAN, Müge HENDEK ERTOP

Pages : 63-70

Doi:10.24323/akademik-gida.1097846

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Ata buğdaylarımızın en önemlilerinden olan Siyez buğdayı insert ignore into journalissuearticles values(Triticum monococcum); günümüzde başta Kastamonu olmak üzere Türkiye`nin kuzeyi ve kuzey geçiş bölgelerinde yetiştirilmektedir. Günümüz tüketicisinin doğal ürünlere ve ıslah edilmemiş çeşitlere artan ilgisi sayesinde tarım alanları ve üretim miktarı da her geçen gün artmaktadır. Kastamonu’da İhsangazi ilçesi, ülkemizde siyez üretiminin en yüksek olduğu bölge olmakla birlikte artan talep karşısında diğer ilçelerde de siyez yetiştiriciliği artarak devam etmektedir. Bu çalışmada, Kastamonu’da siyez buğdayı üretiminin en yoğun olduğu dört ilçede belirlenen 20 lokasyondan temin edilen siyez buğdaylarının insert ignore into journalissuearticles values(Triticum monococcum); bazı kimyasal insert ignore into journalissuearticles values(kül, yağ, protein, rutubet, karbonhidrat); ve fiziksel nitelikleri insert ignore into journalissuearticles values(kavuz/iç oranı, en/boy ölçüleri, hektolitre ve bin tane ağırlığı); ile mineral madde bileşimleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar hem ilçeler arasında, hem de örnekler arasında istatistiki olarak değerlendirilmiştir. İncelenen nitelikler açısından ilçe ortalamaları arasındaki fark önemli bulunmamıştır. Siyez buğdaylarında ortalama %2.35 kül, %2.88 yağ, %14.22 protein ve %71.63 karbonhidrat içeriği tespit edilmiştir. Siyez buğdaylarının mineral madde içerikleri Ca, Mg, Na, K, Fe, Zn, Mn ve Co açısından incelenmiş; Ca insert ignore into journalissuearticles values(545,67 ppm);, Fe insert ignore into journalissuearticles values(39.22 ppm);, Mn insert ignore into journalissuearticles values(44.36 ppm); ve Zn insert ignore into journalissuearticles values(52.70 ppm); mineral madde içeriği il ortalama değerlerinin, durum buğdayı ve ekmeklik buğdayın mineral içeriklerinden çok daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca Kastamonu siyez buğdayı örneklerin K içeriklerinin insert ignore into journalissuearticles values(4608-8086 ppm); literatürde belirtilmiş değerlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yöresel olarak bulgur ve ekmek yapımında kullanılan siyez buğdayının düşük gluten, yüksek protein ve zengin mineral madde içeriği nedeniyle ekmeklik buğday unu ve durum buğdayı irmiği ile paçal yapılarak alternatif tahıl ürünlerinde kullanımının günümüz tüketicilerinin doğal ve fonksiyonel ürün beklentisini karşılayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Siyez buğdayı, Triticum monococcum, Ata buğday, Mineral madde