Eğitimde Yapay Zekâ: Türkiye Kaynaklı Araştırmaların Eğilimleri Üzerine Bir İçerik Analizi

Authors : Nurcan Tekin

Pages : 387-411

View : 728 | Download : 1098

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Yapay zekâ (YZ) eğitim alanında hem öğretmenlere hem de öğrencilere yeni yollar sunma konusunda destek olmaktadır. Olumlu ve olumsuz yönleri güncel olarak tartışılmakla birlikte, eğitimde etkileri ve uygulamaları ile ilgili araştırmaları özetleyen çalışmalar henüz oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmada Türkiye’de gerçekleştirilen eğitimde yapay zekâ (EYZ) ile ilgili araştırma makaleleri ve lisansüstü tezlerin eğilimi araştırılarak, hızlı gelişen bu alanın eğitimsel çıktıları sunulmuştur. Verilere PRISMA prensiplerine göre sistematik derlemeye dayalı tarama sonucunda ulaşılmıştır. Verilerin analizinde betimsel içerik analizi kullanılmıştır. ULAKBİM TR Dizin ve YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanları kullanılarak YZ ile ilgili toplamda 1146 kaynaktan belirlenen kriterlere göre seçilen 39 makale ve tez çalışmaya dâhil edilmiştir. Ulaşılan kaynakların yayın yılları, araştırma yöntemleri, çalışma grubu, öğrenme alanları ve YZ’nin rolüne göre analiz gerçekleştirilmiştir. Belirlenen kriterlere göre çalışmaların 2004-2023 yılları arasında ve yarısından fazlasının son beş yılda gerçekleştirildiği görülmektedir. Araştırma yöntemlerinden en çok nicel ve nitel yaklaşımın benimsendiği, lisans öğrencileri ve öğretmen adayları ile gerçekleştirilen çalışmaların ağırlıkta olduğu, tüm öğrenim alanlarına odaklanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca YZ çalışmalarda eğitim süreci, eğitim ortamı/içeriği, öğrenci ve YZ sisteminin denenmesine yönelik rollerde kullanılmıştır. Son 20 yılda Türkiye’de gerçekleştirilen EYZ çalışmalarına dair sonuçlar tartışılmıştır.
Keywords : yapay zeka, eğitimde yapay zeka, içerik analizi, araştırma makalesi, lisansüstü tez