Nasreddin Hoca fıkralarının İngilizce çevirilerinde kültürel öğelerin aktarımı

Authors : Sündüz ÖZTÜRK KASAR, Burcu YAMAN

Pages : 450-461

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2019-11-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Nasreddin Hoca fıkralarının Türkçeden İngilizceye çevirilerindeki kültürel öğelerin aktarımlarındaki kültürel farklılıkları çeviri örnekleriyle sunmak ve çevirilerindeki zorlukları saptamaktır. Nasreddin Hoca fıkraları içeriğinde alt metinleri barındıran ve Anadolu kültürünün gelecek kuşaklara aktarımını sağlayan folklorik metinlerdir. Dolayısıyla bu metinlerin çevirilerinin bir kültür aktarımı olarak değerlendirilmesi ve kültürel öğelerle sembollerin yeterli kültürel ve tarihi bilgi edinilerek dikkatli ve özenli bir şekilde çevrilmesi gerekmektedir. Nasreddin Hoca fıkralarının çevirilerinden seçilen örneklerin değerlendirildiği çalışmada, çeviri eylemini kültür boyutunda ele alan Yuri Lotman’ın semiyosfer, sembol, bakışımsızlık ve kültürel bellek kavramları temel alınmıştır.  Öncelikle, mizah kavramıyla birlikte Lotman kavramlarının Nasreddin Hoca fıkralarıyla ilişkisi kurulmuş, sonrasında fıkra örneklerindeki kültürel öğelerin aktarımında tespit edilen zorluklar örnekler üzerinde tartışılmış ve Lotman’ın kavramlarıyla değerlendirmesi yapılmıştır. Değerlendirme sonucunda kimi çevirmenlerin, karşılığı bulunmayan kültürel öğelerin çevirilerinden kaçındığı, kimilerinin bu öğeleri yeterli açıklama ve bilgi sunmadan kaynak dilde olduğu gibi bıraktığı, kimilerinin ise hedef kültürde var olan benzer kavramlarla karşıladığı saptanmıştır. Bu bağlamda, çeviri eyleminden önce yapılacak olan göstergebilimsel çözümleme ve yorumlamaların kültürel öğelerin aktarımında çevirmene yardımcı olabileceği ve çevirinin kültürlerarası iletişim işlevine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
Keywords : Nasreddin Hoca Fıkraları, Yuri Lotman, kültürel bellek, gösterge, sembol