A comparison between translating into mother tongue and translation into the second language from the perspective of “domestication” and “foreignization” concepts of Venuti

Authors : Selim Ozan ÇEKÇİ

Pages : 557-567

Doi:10.29000/rumelide.706353

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2020-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :21. yüzyılda çeviri artık yalnızca dilbilgisi kurallarının, sözdizimin ve kelimelerin çevirisi olarak görülmemektedir. Kültürleri şekillendiren güçlü bir araç olarak görülmektedir. Bugünün dünyasında ülkeler ve kültürler eşit güçte değillerdir ve diğerlerini etkileyen dengesiz kültürel güçleri vardır. Tüm ülkeler özellikle 1990’lardan sonra kültürlerinin gücünün önemine vardılar. Bu güç “yumuşak güç” olarak adlandırılmaktadır. Dünyadaki güçlerini ve hegamonyalarını pekiştirmek için ülkeler yumuşak güçlerini artırıp diğer ülkeler üzerinde kültürel olarak etkili olmaya çalışmaktadırlar. Çeviri, kültürel etkileşim ve ilişkilerde en önemli araçlardan biri olduğu için bu kültürel eşitsizlik ve güç ilişkileri Çeviribilim tarafından çalışılmaktadır. Bu bağlamda, Lawrence Venuti’nin “Yerlileştirme” ve “Yabancılaştırma” fikirleri çeviri aracılığıyla pekişmiş eşitsiz kültürel güç ilişkilerini ortaya çıkartmak için dikkatle incelenmiştir. Bu bakımdan, Javier Franco Aixela’nın Kültüre Özgü Ögelerin çevirisi için geliştirdiği metodolojiyi kullanarak, Sait Faik Abasıyanık’ın hikayeleri ve bu hikayelerin çevirileri incelenmiştir. Ormanda Uyku hikayesinin çevirisi Türk çevirmen Nilüfer Mizanoğlu Reddy tarafından, diğer bir hikaye olan Öylesine Bir Hikaue ise Amerikalı çevirmenler Joseph ve Viola Jakobson taradından çevrilmiştir. Bu iki örnek incelemesi yapılarak, Türkçe’den İngilizce’ye yapılan çevirilerde anadile çeviri ile 2. Dile çeviri arasında bir farklılık olup olmadığının bulunması amaçlanmıştır. Ayrıca, ulusal kökenin çeviri eğilimininin Venuti’nin “Yerlileştirme” ve “Yabancılaştırma” üzerinde etkili olup olmadığı bulunmaya çalışılmıştır.
Keywords : Yerlileştirme ve yabancılaştırma, Sait Faik Abasıyanık, Lawrence Venuti, kültüre özgü ögeler