Toni Morrison’un Sula (1973) romanındaki folklorik unsurların Türkçeye aktarımı

Authors : Kamer ÖZTİN

Pages : 979-999

Doi:10.29000/rumelide.824580

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2020-11-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de geniş bir okur kitlesine sahip ve kitaplarının çoğu Türkçeye kazandırılmış Afro-Amerikalı yazar Toni Morrison’un romanları, ABD’de Afrika kökenli Amerikalıların dünyasına odaklanmakta olup Afrika kültürü ile bu ata kültürüne ait sözlü geleneğe ilişkin unsurları barındırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yazarın ikinci romanı olan Sula insert ignore into journalissuearticles values(1973);’da Afro-Amerikan kültüründeki sözlü geleneği çağrıştıran folklorik unsurların Türkçeye aktarılma biçimlerinin, Molefi K. Asante’nin ortaya koyduğu Afro-merkezci yaklaşım insert ignore into journalissuearticles values(Afrocentricity); çerçevesinde betimlenerek çevirmenin rolüne ilişkin saptamalarda bulunmaktır. Çalışmaya konu olan romanın Türkçeye ilk çevirisi Türkçeye birçok önemli yapıt kazandıran deneyimli çevirmen Ülker İnce’nin kaleminden çıkmış olup, 1994’te Can Yayınları’nca yayımlanmıştır. Romanın İnce tarafından yapılan yeniden çevirisi ise 2017’de Sel Yayıncılık tarafından yayımlanmıştır. Söz konusu folklorik unsurlara ilişkin kaynak metinden yapılan alıntılar ve bu alıntıların iki erek metinde bulduğu karşılıklar, çevirmenin varlığı/görünürlüğü/sesi insert ignore into journalissuearticles values(The translator’s presence/visibility/voice); bağlamında karşılaştırmalı olarak çözümlenmiştir. Çalışmada kuramsal yaklaşım olarak, Lawrence Venuti’nin The Translator’s Invisibility: A History of Translation insert ignore into journalissuearticles values(1995); insert ignore into journalissuearticles values(Çevirmenin Görünmezliği: Çeviri Tarihi); adlı kitabında gündeme getirdiği “çevirmenin görünürlüğü/görünmezliği” insert ignore into journalissuearticles values(the translator’s insert ignore into journalissuearticles values(in);visibility); sorunsalından ve Theo Hermans’ın The Translator’s Voice in Translated Narrative insert ignore into journalissuearticles values(1996); insert ignore into journalissuearticles values(Çeviri Anlatıda Çevirmenin Sesi); adlı makalesinde tartışmaya açtığı “çevirmenin sesi” olgusundan yararlanılmıştır. Çalışma, çevirmenin Afro-merkezci bir yaklaşımla, kaynak ve erek metinlerdeki dilsel ve kültürel unsurları harmanlayıp, Türk okurları yabancı oldukları Afro-Amerikan kültürüne özgü unsurlarla tanıştırmış olduğunu gözler önüne sermeye çalışmaktadır.
Keywords : Toni Morrison, Sula, Afro merkezcilik, folklorik unsurlar, çevirmenin görünürlüğü