A different perspective on the foreign: Murat Belge

Authors : İrem Ceren DOĞAN, Arsun URAS YILMAZ

Pages : 1064-1078

Doi:10.29000/rumelide.1036621

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :“Yabancı” kavramı ve çevirisi çeviribilimde son yıllarda tartışılan bir konudur. Bu çalışmanın odağında, James Joyce ve William Faulkner’ın modernist romanlarındaki yabancı unsurların ünlü çevirmen Murat Belge tarafından Türkçeye çevirileri yer alır. Yabancılık sadece yabancılaştırma stratejisiyle sınırlı değildir, bu konuda Schleiermacher ve Venuti’nin çalışmalarının ötesinde keşfedilecek birçok durum vardır. Bu çalışmada yabancılık; kaynak kültür için yabancı, çevirmen için yabancı, erek kültür için yabancı olmak üzere üç açıdan ele alınır. Değerlendirme bölümünde, bu kavramların yanında kültürel mesafe, beklenti ufku ve kültürel yabancı gibi kavramlardan yararlanılmıştır. Bunun yanında, değinilen yabancılık sadece çeviri stratejileri açısından değil, modernist anlatım teknikleri açısından da ele alınmıştır. Bunun sebebi, bilinç akışı tekniği, iç monologlar ve olağandışı zaman akışı gibi tekniklerin bu yabancılıkta etkisi olmasıdır. Joyce’un Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi ve Faulkner’ın Döşeğimde Ölürken eserlerinden seçilen örnekler üzerinden, bu modernist anlatım tekniklerinin çevirileri derinlemesine incelenmiştir. Sonuç olarak, Murat Belge’nin kaynak odaklı ve yabancılaştırmacı çeviri stratejisinin kaynak metinlerin yabancılığını koruduğu ve Belge’nin dönemi olan 1960’larda Türk edebi dizgesinde yabancılaştırmanın sıradışı bir çeviri stratejisi olduğu bulgulanmıştır. Çalışmanın sonunda, çeviribilime skopos-habitus terazisi ve yabancının tanıtımı gibi yeni kavramlar kazandırılmaya çalışılmıştır.
Keywords : yabancı, kaynak odaklı çeviri stratejisi, skopos habitus terazisi, beklenti ufku, kültürel yabancılık