“Friday cannot be black!”: Euphemizing a religious taboo through translation

Authors : Mehmet YILDIZ

Pages : 1117-1128

Doi:10.29000/rumelide.1074530

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2022-02-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye’de bir tabu olarak nitelendirilebilecek Kara Cuma’yı çeviribilimsel bir bakış açısı ile betimleyen ilk araştırmadır. Çalışma, Türkiye’de iş yapan ulusal ve uluslararası şirketler tarafından uygulanan örtmeceli çeviri stratejilerini ve söz konusu tüzel oluşumların örtmecelerinin ürünlerini pazarlamada ne kadar faydalı olabileceğini bulmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın bütüncesi, Kara Cuma ifadesinin 27 ulusal ve uluslararası şirketin internet sayfalarından alınan 15 örtmeceli Türkçe çevirisinden oluşmaktadır. Çeviriler, Warren’ın insert ignore into journalissuearticles values(1992); örtmece stratejileri göz önünde bulundurularak çözümlenmiştir. Çözümlemeler, ele alınan şirketlerin abartma ve sezdirim olmak üzere iki stratejiyi öncelediklerini göstermiştir. 27 şirketin 16’sının abartma ve onunun ise betimleyen insert ignore into journalissuearticles values(şirketler);, betimlenen insert ignore into journalissuearticles values(Cuma); ve olguya insert ignore into journalissuearticles values(Kara Cuma); ilişkin sezdirimleri kullandığı gözlemlenmiştir. Sadece bir şirketin ödünçleme stratejisini tercih ettiği bulunmuştur. Çözümlemeler aynı zamanda bir tabu olarak görülen Kara Cuma`nın örtmeceli çevirilerinin söz konusu etkinliğin sosyokültürel olarak kabul edilemez olan yönlerinin ortadan kaldırmasında veya değiştirilmesinde faydalı olduğunu ortaya koymuştur. Buna ek olarak, sorgulamalardan Kara Cuma`nın Türkiye’de kullanılan örtmeceli çevirilerinin yurtdışındaki örtmecesiz halinin yarattığı etkiye benzer şekilde araştırmaya dahil edilen ulusal ve uluslararası şirketlerin satış ve karlarını arttırdığı anlaşılmıştır.
Keywords : Örtmece, çeviri, kara cuma, sansür, pazarlama