KAPPADOKİA’DA BİZANS DÖNEMİNE AİT HAÇ PLANLI İKİ KİLİSE

Authors : Sacit PEKAK

Pages : 85-113

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2010-09-01

Article Type : Other Papers

Abstract :  Bizans dini mimarisinde pek çok plan şeması uygulanmıştır. Haçın Hıristiyan inancındaki sembolik anlamı ve önemi nedeniyle, haç formunda inşa edilen yapılar erken dönemlerden itibaren Hıristiyan mimarisinde uygulanmıştır. Kilise, martirion ve baptisterion gibi farklı işlevlerde inşa edilen haç planlı yapılar, ‘serbest haç’ ‘kapalı Yunan haçı’ olarak başlıca iki ana grup ve farklı alt gruplarda ele alınmaktadır. Serbest haç planlı yapılar Hıristiyanlığın ilk dönemlerinden itibaren farklı işlevlerde ve coğrafyalarda uygulanmaya başlanmıştır. Plan tipinin kökeni ve ilk örnekleri konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. İkonaklasmus döneminin bitiminden, yani orta Bizans döneminden insert ignore into journalissuearticles values(843-1204); itibaren Bizans kilise mimarisinde uygulanan en yaygın tip ‘kapalı Yunan haçı’ planıdır. Bu plan şemasının da kökeni, ilk örnekleri ve çeşitlemeleri hakkında değişik görüşler öne sürülmektedir. Bizans imparatorluğunun önemli bölgelerinden biri olan Kappadokia Thema’sındaki, biri serbest haç insert ignore into journalissuearticles values(Niğde Kitreli Kilise);, diğeri kapalı Yunan haçı insert ignore into journalissuearticles values(Niğde, Bor, Yeşilyurt); planlı, yayınlarda bulunmayan iki kilise aşağıdaki yazının konusunu oluşturmaktadır.
Keywords : Niğde, Kitreli, Yeşilyurt, Bizans, erbest haç, kapalı Yunan haçı, kilise