TİRE MOLLA ARAP KÜLLİYESİ KAZISI

Authors : Ertan DAŞ

Pages : 95-115

Doi:10.29135/std.292878

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2017-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Cami, medrese, ve hamamdan oluşan külliye Tire’nin yaklaşık 1 km  kuzeybatısındadır. Kesin inşa tarihi bilinmeyen yapılar topluluğu, kaynaklara göre 1492 tarihinde II. Bayezid dönemi Şeyhülislamı Molla Arap takma adlı Alaeddin Ali Arabî tarafından inşa ettirilmiştir. Büyük bir kısmı yıkılmış ve toprak altında kalmış olan cami ve medrese, külliyenin çekirdek yapılarını oluşturmaktadır. Medresenin yaklaşık 100 m kuzeybatısında yer alan hamamın üzerine yeni bir bina inşa edilmiş ve hamam metruk hale gelmiştir. 1 Eylül 2015 tarihinde başlayan ve yaklaşık 4 ay süren kazı çalışmalarıyla caminin plan şeması büyük ölçüde ortaya çıkarılmış, kuzeybatı köşede, caminin batı cephesine bitişik, içinde mihrap bulunan büyücek bir mekan tespit edilmiştir. İçinde yoğun kül tabakası ve bir ocağa ait kalıntılar tespit edilen mekanın, yayınlarda sözü edilen aşevi olabileceği öngörülmektedir. Zemini altıgen tuğlalarla kaplı olan mekanın, yaklaşık 30 cm yükseklikteki duvarları günümüze ulaşabilmiştir. Avlunun iki yanında yer alan revak, medrese hücreleri ve caminin hariminde de zeminin altıgen tuğlalarla kaplandığını gösteren çok sayıda tuğla parça ortaya çıkarılmıştır. Külliyedeki kazı çalışmaları, mülk sahibi olan Vakıflar İzmir Bölge Müdürlüğü’nün girişimleriyle, İzmir II No’lu Koruma Bölge Kurulu kararları doğrultusunda tamamlanmıştır. Kazı çalışmaları sonrasında elde edilen veriler doğrultusunda restorasyon projesi hazırlanarak, yapıların ayağa kaldırılması planlanmaktadır.
Keywords : Tire, Molla Arap, Kazı, Cami, Medrese, Hamam