Üsküdar Ayazma Camii Haziresindeki Mezar Taşları

Authors : Sahure YARİŞ

Pages : 197-249

Doi:10.29135/std.321692

View : 22 | Download : 16

Publication Date : 2018-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk plâstik sanatları içerisinde önemli bir yeri olan mezar taşları, tarih içerisinde değişen ve gelişen sanat değerlerine bağlı olarak bir estetik değer taşımaktadır. Bu eserler, kitabeleri ve süslemeleriyle ait oldukları dönemin duygu ve düşüncelerini, sanat zevkini, ekonomik ve sosyal özelliklerini, edebî yönünü, estetik kaygılarını yansıtmaktadır. Makalede İstanbul’un Üsküdar semtinde bulunan Ayazma Camii Hazinesi’ndeki 43 adet mezar taşı incelenmiştir. Bu taşlardan 26’sı erkek, 13’ü kadın mezar taşıdır. 4 taşın ise kimliği belli değildir. Osmanlı Dönemi’ne ait olan bu taşlar, XVII. yüzyılın sonları ve XX. yüzyılın başlarına tarihlenir. Çalışmada eserler fotoğraflanarak kitabeleri okunmuş, mezar taşlarının başlık tipleri ve süsleme özellikleri ele alınmıştır. Hazirede bulunan, estetik görünümleri ile mezarda yatanın kimliğini, sülâlesini, mesleğini, unvanını; kullanılan isimleri, lakapları, ölüm sebeplerini, hastalıkları; yaratandan ve insanlardan istek ve dilekleri; inanışlarla ilgili önemli bilgileri yansıtan bu eserler, ayrı ayrı açıklanmış, nihayette genel bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmada, etnografik ve tarihî belge niteliği taşıyan bu taşlar, bilimsel olarak tanıtılarak Türk-İslam sanatındaki yerleri anlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : kitabe, mezar taşı, süsleme, İstanbul, cami