Dağlık Kilikia’daki Geç Antik Dönem Kırsal Yerleşimlerinde Kiliselerin Rolü: Seyranlık-Bağlıalan Örneği

Authors : Ayşe AYDIN

Pages : 521-547

Doi:10.29135/std.599274

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2019-11-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Mersin-Silifke’deki Seyranlık köyü Bağlıalan mevkiinde yer alan çiftlik yerleşimi 3.-4.yüzyıla aittir. Yerleşim dağlık alanda tarımsal üretim yapılabilecek küçük düzlüklere hâkim bir konumdaki yamaca kurulmuştur. Kompleks çiftlikte, çiftlik evi, konutlar, depolar, chamasorium tipi mezarlar ve üretim donanımları bulunmaktadır. Çiftliğin güneybatısında yer alan avlulu ve üç nefli bazilikal planlı kilise 5.yüzyıl ikinci yarısı-6.yüzyıl arasına tarihlidir. Büyük kesme taştan yapılan kilisenin doğu, batı ve güney duvarı kısmen günümüze ulaşmıştır. Narteks kuzey duvarı ise temel seviyesinde yıkılmıştır. Naosta nef ayrımı ortada sütun ve bunun kuzey ve güneyine bitişik yerleştirilen ayaklarla oluşturulan üçlü destek sistemiyle sağlanmıştır. Güney arkad sırası yıkılmış, kuzey arkad sırası günümüze ulaşmıştır. İki ayak arasındaki sütunların başlıklarının yüzlerinde madalyon içinde haç, köşelerinde ise koç başları yer alır. Kompleks çiftliğin üretime dayalı ekonomik gücünün ve yaşayanlarının dindarlık sembolü kilise, yerleşimle birlikte 7. yüzyıl içinde işlevini yitirmiş, kuzey yan odasındaki duvar resimlerinden anlaşıldığı kadarıyla da 10. yüzyıl ikinci yarısı-13.yüzyıl ilk yarısı arasında tekrar kullanılmıştır. Toprak feodalizminin yönetim sistemi olarak benimsendiği Kilikia ve Isauria bölgesinde tarımsal üretimin kontrolü Hellenistik dönemden Bizans döneminin sonuna kadar gelenek olduğu üzere tapınaklar, kuleler, çiftlikler, köyler ve kiliseler tarafından sağlanmıştır. Geç Antik dönemin yönetim ve dinsel merkezi Seleukeia ad Calycadnum kentine bağlı Seyranlık-Bağlıalan yerleşimi bu geleneğin Dağlık Kilikia’daki önemli örneklerinden biridir.
Keywords : Tarımsal Üretim, Silifke, kilise, kırsal yerleşim, Toprak feodalizmi