Aigai Bizans Cam Bilezikleri (2004-2014)

Authors : Muhsine Eda ARMAĞAN, Lale DOĞER

Pages : 33-49

Doi:10.29135/std.710315

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Aigai antik kentinde kazılar 2004 yılından beri devam etmektedir. 2014’e kadar Bizans arkeolojisi kapsamında gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sırasında aralarında bir grup takı ve süs eşyalarının da bulunduğu cam obje kayıt altına alınmıştır. Bunlardan Bizans Dönemi olarak tespit edilebilen elli kadar cam bilezik ilk kez burada yayına sunulmaktadır. Renk olarak siyah, zeytin yeşili, kırmızı, beyazın kullanıldığı bilezikler, spiral sarmal, burgu, yatay düzleştirilmiş cam ipi sarma ile basitçe bezelidir; boyama tekniğinde geometrik motifli bir örnek de bulunmaktadır. Bütün halinde ele geçen bilezik bulunmamakla birlikte incelediğimiz örnekler kesit ve bezemelerine göre sınıflandırılmışlardır. Bunlar arasında en yoğun spiral sarmal yani üzerine cam ipliği sarılmış bileziklerde görülmektedir ve 12-13.yüzyıllar arasına tarihlendirilirler. Genel olarak cam üretimine ilişkin, geçici atölyelerin varlığı, Doğu Akdeniz’de üslubun ortak özellikler göstermesinde çok güçlü bir faktör olarak görülür. Bu bağlamda Aigai örnekleri, bölge ve Anadolu üretimleri içinde kesit, bezeme tekniği ve uygulanışına dair ortak nitelikler sergiler. Aigai’nin kuzeyindeki komşusu Pergamon’un yerel cam üretimine ilişkin yerleşim kronolojisi kentte yeni cam atölyelerinin 12-13. yüzyıl boyunca kurulduğu yönündedir. Aigai kazılarında, Roma tabakalarından korunan ve cam üretimine işaret eden cam potaları, üretim atıkları, geleneğin devamı ya da söz konusu çevredeki geçici atölyelerin dolaşımını düşündürmektedir. Aigai cam bilezikleri renk ve kesit tanımlamalarıyla tipolojiye ilişkin değerlendirmesinde, yakın çevreden bazı örneklerle, 12-13. yüzyıl olarak belli bir aralığa ait görülmektedir.
Keywords : Batı Anadolu, Aiolis, Bizans, Aigai, Cam bilezik