MSGSÜ İstanbul Resi̇m Heykel Müzesi Koleksiyonunda Yer Alan Örnekler Işığında II. Meşrutiyet ve Erken Cumhuriyet Dönemlerinden Desen Uygulamaları

Authors : Feyza AKDER

Pages : 455-487

Doi:10.29135/std.663408

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2020-11-16

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Meşrutiyet ve Erken Cumhuriyet dönemleri desen uygulamalarını incelemek için en önemli arşiv T. C. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim Heykel Müzesi koleksiyonudur. Desen bir nesneyi temsil eden veya biçiminin sınırlarını çizgilerle belirleyen şekil, plan ya da eskiz yapma tekniği ya da sanatı olarak tanımlanabilir. 18. yüzyıldan itibaren Osmanlı kurumlarının ders programlarına girmiştir. Erken Cumhuriyet döneminde önemi artmış olsa bile konu ile ilgili çok az akademik çalışma yapılmıştır. Desenlerle ilgili neredeyse hiç kayıt tutulmamıştır. Müzenin sunduğu desen çeşitliliği ve koleksiyonun kapsadığı dönem 19. yüzyıldan itibaren Osmanlı ve Türkiye desen tarihinin ana hatlarını çıkarmaya elverişlidir. Bu amaçla, desenler kendileri hakkındaki en önemli belgeler kabul edilmiş ve desenler biçimsel olarak incelenmiştir. Mekteb-i Harbiye, Sanâyi-i Nefîse Mekteb-i Âlîsi ve Devlet Güzel Sanatlar Akademisi insert ignore into journalissuearticles values(DGSA); ders programlarındaki terminoloji, desen dersleri için yayınlanan Hoca Ali Rıza’nın taş baskı albümler ve müzede yer alan örnekler bir arada ele alındığında desen tarihine ilişkin ipuçları ortaya çıkmaktadır. Dönemleri ve kaynakları karşılaştırarak incelemek, desen konusunda Fransız kaynakların etkisini, Mekteb-i Harbiye’de uygulanan ders programının içeriğini ve 20. yüzyıl desen uygulamalarının önemini ortaya çıkartmaktadır.
Keywords : Desen, Mekteb i Harbiye, Hoca Ali Rıza, Devlet Güzel Sanatlar Akademisi, Sanâyi i Nefîse