Manisa Ulu Cami ve Medresesi’nde Yeni Keşfedilen Devşirme Taş Eserler

Authors : Emine TOK

Pages : 591-621

Doi:10.29135/std.855204

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2021-05-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Manisa Ulu Camii ve Medresesi’nde 2018 tarihinde başlayan restorasyon çalışmaları, Ulu Cami’nin gerek mimari planı, gerek cephe düzeni gerekse inşa malzemesine yönelik yeni veriler sunmuştur. Çalışmamızda, Manisa Ulu Camii ve Medresesi’nde yeni keşfedilen Bizans ve öncesi dönemlere ait devşirme malzemenin ilk kez bilim dünyasına tanıtılması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yeni bulgularla, yapıda inşa malzemesi olarak kullanılan devşirme malzemeye 22 adet eser daha eklenmiştir. Sütun, sütun başlığı, sütun kaidesi, postament, lento, templon arşitravı gibi elemanların yanında, yazıtlı bir mermer parçası gibi çeşitli dönemlere ait karışık malzemenin bir arada kullanıldığı tespit edilmiştir. Eserlerden ikisi harim içinde, biri avluda yapılan zemini tespit etmek amacıyla yapılan araştırma kazıları sırasında bulunmuştur. Diğer parçaların ağırlıklı olarak harim kuzey duvarında, doğrudan caminin orijinal plan tasarımına mimari öğeler olarak dahil edildiği görülmüştür. Tespitlerimizden biri, Saruhanoğulları Beyliği bünyesinde çalışan, alanlarında ehil Müslüman taş ustalarının, orijinalde postament veya impost olarak üretilmiş eserleri, son derece pratik çözümlemelerle İslami kimlik kazandırarak sütun başlığına dönüştürmeleri olmuştur. Harim kuzey duvarında ortaya çıkan iki sütun başlığı ise bugüne dek literatürde Korinth başlıkların özel gurubu altında incelenen tipin insert ignore into journalissuearticles values(S-Sarmal Volütlü Başlıklar); dağılım alanına Manisa’nın da yeni bir merkez olarak eklenmesi açısından son derece önemli verilerdir.
Keywords : Manisa, Ulu Cami, Taş eser, devşirme, bizans, Manisa Ulu Camii, S Sarmal Volütlü Başlıklar, Cista