Üsküdar Mihrimah Sultan Camii Taş Süslemelerinin Değerlendirilmesi

Authors : Kadriye VARDAR

Pages : 1389-1419

Doi:10.29135/std.958949

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2021-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İskele Camii olarak da bilinen Mihrimah Sultan Camii, İstanbul’da Üsküdar İlçesi’nde, Üsküdar Meydanı’nda yer almaktadır. Caminin giriş kapısında yer alan Arapça kitabeye göre 954/ 1548 tarihinde Kanuni Sultan Süleyman’ın insert ignore into journalissuearticles values(1520-1566); kızı Mihrimah Sultan tarafından yaptırılmıştır. Cami, Mimar Sinan’ın eseri olan, medrese, sıbyan mektebi, imaret-tabhane, han yanında suyolları ve çeşme gibi yapılardan oluşan bir külliye içinde yer almaktaydı. Sonraki dönemlerde külliyeye iki türbe, hamam, kasır ve muvakkithane eklenmiştir. Ancak bunlardan imaret-tabhane, han, kasır zamanla ortadan kalkmış, hamam ise günümüze özelliklerini yitirerek ulaşmıştır. Caminin meşrutaları Sultan Abdülmecid Dönemi’nde yanmış, muvakkithane ise 1956 yılında yıktırılmıştır. Arşiv belgelerinden edinilen bilgilere göre camide Sultan II. Mahmud, Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz ve Sultan II. Abdülhamid dönemlerinde yapılan onarımlara ek olarak, 20. ve 21 yüzyıllarda da restorasyon uygulamaları yapılmıştır. Bu çalışmada, Mihrimah Sultan Camii’nde görülen taş malzemenin yapısal ve süsleyici unsurlardaki kullanımı incelenmiştir. 16. yüzyıl eseri olan Mihrimah Sultan Camii, taş malzemenin kullanım ve süsleme özellikleri açısından döneminin karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Yapının duvar örgüsünde kullanılan küfeki taşı, Mimar Sinan’ın eserlerinde olduğu gibi yapısal kullanımda tercih edilen bir malzeme olmuştur. Ayrıca, Marmara mermeri yanı sıra nitelikli doğal taşlar kısmen de olsa süsleyici özellikleriyle mimari unsurlarda yer almıştır. Mihrimah Sultan Camii’nde görülen taş süslemelerin kullanıldığı yerlerdeki dağılımına baktığımızda, kapılar, mihrap, minber, mahfil, yan nişler ve mihrabiyeler, sütunlar ve sütun başlıkları, şadırvan, minareler ve güneş saatleri gibi unsurları görmekteyiz. Taş süslemelerde kabartma, oyma, kafes oyma, yontma, boyama, kazıma, geçme teknikleri uygulanmıştır. Geleneksel yöntemlerle oluşturulan süslemelere geometrik, bitkisel, yazı süslemeler, mimarlık biçimleriyle oluşturulan süslemeler ve renkli taş süslemeler hâkimdir.
Keywords : Osmanlı Mimarisi, İstanbul, Üsküdar Mihrimah Sultan Camii, taş, mimarlık unsurları, taş süsleme