BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÇEVİRİ ARAÇLARINDA ÇEVİRMENLER: ETNOMETODOLOJİK ÇÖZÜMLEME ÇALIŞMASI

Authors : Özge ÇETİN, Füsun ATASEVEN

Pages : 73-112

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2020-04-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde, çevirmenlerin ve çeviri programlarıyla çalışan yöneticilerin teknolojiye nasıl baktıklarını ve kabullendiklerini görebilmek önemlidir. Bu çalışmada çevirmenlerin Bilgisayar Destekli Çeviriye yaklaşımlarını “nasıl oluşturduklarını” anlamak ve “kullandıkları yöntemleri çözümlemek” için teknoloji pratiklerinde kullandıkları anlamlandırma yöntemleri çözümlenmeye çalışılmıştır. Bunun başarılabilmesi için ise bireyleri tek tek inceleyen etnometodolojik araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada çevirmenler, redaktör/editörler ve öğrenciler ayrı ayrı incelenmiştir. Serbest çevirmen olarak çalışan kişi sayısının tam bilinememesinden dolayı bu evreni tahmin etme olasılığı düşüktür. Bu yüzden, olasılığı bilinmeyen örnekleme yöntemi olarak kolaylıkla bulunabileni örnekleme (Convenience Sampling) yöntemine gidilmiştir. Oluşan bazı etik problemlerden dolayı, veri toplarken, katılımcıların bazılarına Google forms üzerinden görüşme belgesi paylaşılmıştır. Erişilebilen diğer katılımcılarda ise gözlem ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Çözümleme çalışmalarında Maxqda 2018 programı kullanılmış, tarafların dizinsel/ bağlama gönderimli ifadelerine, üyelerin pratik eylemlerine, pratik eylemlerinin refleksif özelliklerine ve üyelerin arka plan beklentilerine bakılmıştır. Katılımcıların Bilgisayar Destekli Çeviriyi kullanma ile ilgili ifadeleri incelendiğinde, sosyal ortamlarına göre değişebilen çeşitli anlamlandırma metotları kullanabildikleri gözlemlenmiştir. Çalışmada çevirmenler bu programları var olan hiyerarşik yapıları içerisinde üst denetim mekanizmalarına bağlı anlamlandırmakta, redaktör / editör / yöneticiler ticari ilişkilerine bağlı anlamlandırmakta, öğrenciler ise eğitim ve deneyimlerine bağlı anlamlandırmaktadırlar. Bireysel anlamlandırma yöntemlerinin bu yöntemle analiz edilmesi sadece teknoloji konusunu Çeviribilim’de dost/düşman gibi konumlandırmaktan daha farklı bir noktaya taşımakla kalmaz, aynı zamanda bu programların üreticilerine de önemli veriler sunar.
Keywords : etnometodoloji, bilgisayar destekli çeviri, maxqda, çeviri belleği, çevirmen