KADIOĞLU ŞEYH MEHMED VE İNŞİRÂHU’S-SADR ADLI MESNEVİSİ

Authors : Vesile SAK

Pages : 201-224

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2015-02-13

Article Type : Research Paper

Abstract :İnşirâhu’s-Sadr , Mantıku’t-Tayr ’ın 1578’de Kadıoğlu Şeyh Mehmed tarafından yazılan tercümelerinden biridir. Eser 4859 beyittir. Fâilâtün/Fâilâtün/Fâilün aruz kalıbıyla yazılmış olup 30 bölüm, 160 hikâye 12 temsilden müteşekkildir. İnşirâhu’s-Sadr , Doğu edebiyatında kaynak eser olma özelliğine sahip Attar’ın Mantıku’t-Tayr ’ının manzum bir tercümesidir. Mantıku’t-Tayr ’ın edebiyatımızda 14. yüzyıldan başlayarak 18. yüzyıla kadar her yüzyılda tercüme ve benzerleri yazılmıştır. Gülşehrî ’nin Mantıku’t-Tayr ‘ı insert ignore into journalissuearticles values(1317);, Ali Şir Nevâî’nin Lisânü’t-tayr ’ı  insert ignore into journalissuearticles values(1498/1499);,  İranlı Şemsî’nin Deh Murg ‘uinsert ignore into journalissuearticles values(1514);, Zaîfî’nin Gülşen-i Sîmurg ’u  insert ignore into journalissuearticles values(d. 1559);,  Ârifî Mehmed’in Ravzatü’t-Tevhid ’i insert ignore into journalissuearticles values(d.1563);,  İbrahim Gülşenî’nin Sîmurg-nâme ’si insert ignore into journalissuearticles values(d. 1533);, Şemseddin Sivâsî’nin Gülşenâbâd ’ı   insert ignore into journalissuearticles values(d. 1595); ve  Fedâî Dede’nin Mantıku’l- Esrâr ’ı insert ignore into journalissuearticles values(d.1635); bu eserlerdendir. Eserinden edindiğimiz bilgilere göre Kadığlu Şeyh Mehmed III. Murad döneminde yaşamıştır. Siroz’da ikamet ettiğini, Arapça ve Farsçayı çok iyi bildiğini, Şeyhî mahlasını kullandığını İnşirâhu’s-Sadr ’dan öğrenmekteyiz. Attar ve Mevlânâ’ya olan sevgisi de yine eserinde açıkça görülmektedir. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan İnşir â hu’s-Sadr 16. yüzyılda yazılmış olup vahdet-i vücut temasını işlemektedir.
Keywords : mesnevî, tercüme, Mantıkut Tayr, Kadıoğlu Şeyh Mehmed, Şeyhî, İnşirâhus Sadr