Tercümelerden Çektiğimiz Izdırap: Tedbîru’l-Mütevahhid Çevirisine Dair Ayrıntılı İnceleme

Authors : Mehmet Fatih BİRGÜL

Pages : 112-146

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2021-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Çeviri faaliyetleri, hem bilimsel hem de kültürel açıdan oldukça önemlidir. Bu nedenle tercüme edilen eserin aktarımında mutlaka dikkat edilmesi gereken bir takım hususiyetler bulunmaktadır. Özellikle de İslam felsefesi alanında yapılan çeviriler, hem klasik Arapçaya ve İslâm kültürüne hem de Greko-Helenistik çağdan Müslüman dünyaya miras kalan felsefî kültüre dair ciddi bir aşinalık gerektirmektedir. Bu hususlarda gerekli bilimsel yeterlilik olmaksızın, İslam felsefesine ait klasik eserler tercüme edilmeye kalkışılırsa, büyük tahrif ve tahripler meydana gelebilir. Üstelik böylesi yetersizliklerle zedelenmiş, son derece kötü çeviriler üzerinden ‘Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırmak’ gibi projeler üretmeye kalkmak, ciddi entelektüel sorunlar meydana getirebilir. Bu araştırma notu içinde, İbn Bacce’nin –dolaylı olarak Batı düşüncesine de derin etkilerde bulunmuş- Tedbîru’l-Mütevahhid adlı ana eserinin Türkçeye yapılmış çevirisinde mevcut olan ve eseri tamamen tahrif eden büyük çeviri yanlışlarına değinilecektir. Mamafih bilimsel bir faydanın da ortaya çıkması için, hem nicelik hem de nitelik bakımından bol miktarda örnek seçilmiş ve ayrıca yapılan yanlışlar, ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Amacımız, özellikle İslam felsefesi klasiklerinin tercümesi hususunda bilimsel yeterliliğe dikkat çekmek ve bundan sonra yapılacak çeviri faaliyetlerinde gerekli dikkat ve titizliğe davet etmektir.
Keywords : İslam Felsefesi, İbn Bacce, Tedbîru`l Mütevahhid, Klasik Kaynak, Çeviri Kültürü