Türk Dünyasında Bilime Yön Verenler: Cahit Arf’ın Kısa Yaşam Öyküsünün Fransız Diline Aktarımında Kültürel Ögelerin Çevirileri Üzerine

Authors : Aliye Genç

Pages : 1003-1023

Doi:10.29110/soylemdergi.1485748

View : 53 | Download : 53

Publication Date : 2024-08-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı himayesinde 16-20 yaş aralığındaki gençlere Türk büyüklerini tanıtmak amacıyla 2020 yılında başlatılan “Türk Devlet ve Düşünce Hayatına Yön Veren Şahsiyetlerin Kısa Yaşam Öyküleri Serisi ve Çevirisi Projesi” içerisinde yer alan dünyaca ünlü Ord. Prof. Dr. Cahit Arf’ın kısa yaşam öyküsü ve Fransızca çevirisi üzerine gerçekleşmiştir. Araştırma erken cumhuriyet dönemi eğitim politikaları, yurtdışına gönderilen aydınlar, yabancı dil okullarının işlevi konuları ile çeviribilim, dil ve kültürel araştırmalar konu alanlarını birleştiren disiplinler arası bir çalışmadır. Bu araştırmada Arf’ın kısa yaşam öyküsünün Fransızca çevirisindeki kültürel ögelerin aktarımını çevirmen kararları doğrultusunda ele almak amaçlanmıştır. Ayrıca Arf’ın genç nesillere bıraktığı bilimsel mirasın önemini vurgulamak ve bu eseri Fransızca çeviri incelemesiyle çeviribilim alanına kazandırmak, Türk kültürünü uluslararası platforma taşıyan bu projenin uluslararası ve akademik tanınırlığına katkı sağlamak hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Söz konusu araştırma, içerisinde tarih, eğitim ve çeviribilim disiplinlerini barındıran, aydınlanma ve kalkınma çabalarını Cahit Arf ve yetiştiği dönem özelinde ele alan ilk çalışma olma özelliğinden dolayı önem arz etmektedir. Araştırmada Yıldıray Ozan tarafından kaleme alınan Türkçe kaynak eser ile Yasemin Tanbi tarafından Fransızcaya çevrilen erek eser incelenmiştir. Kaynak eserde dönemi en iyi yansıtan kültürel ögeler dilsel, toplumsal, dini, iktisadi, coğrafi, günlük hayata ilişkin, etnografik ögeler ve özel isimler sınıflandırmasıyla sekiz başlıkta ele alınmış bu ögelerin Fransızcaya aktarımlarımda çevirmen kararları Mine Yazıcı’nın Yazılı Çeviri Edinci isimli eserinde belirttiği şekliyle çeviri stratejileri doğrultusunda tablolar halinde karşılaştırmalı çözümleme tekniği ile analiz edilmiştir. Bulgular her kültürel öge özelinde değerlendirilmiştir. Çevirmen kararlarında her iki çeviri stratejisinin de etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Cahit Arf, Çeviribilim, Kültürel Ögeler Çevirisi, Çeviri Stratejileri