Yabancı Dil Öğreniminde Sözdizimsel Yanlışların Analizi

Authors : Nurgul Ozdemir

Pages : 1133-1148

Doi:10.29110/soylemdergi.1490836

View : 65 | Download : 49

Publication Date : 2024-08-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Derin yapıdaki anlamların gün yüzüne çıkmasında yardımcı olan araçların incelenmesi ve eğitim sürecine dahil edilmesi dil öğrenicilerinin hedef dil sistemini yapısal bakımdan kavraması hem de anlam oluşturucu bağdaşıklıkları belirlemesi açısından önemlidir. Kültürel olguların ve bakış açılarının her ulusta farklılaşması gibi sözdizimi yapılarında da her dil için geçerli bir standart yapı yoktur. Dil öğrenicisinin “o dilde düşünebilme yetisini” geliştirmesi, hedef dildeki dil konuşucularının bakış açısını öğrenmesi anlamı oluşturan sözdizim yapısının kavranmasıyla ilişkilidir. Türkçe sözdiziminde cümlenin devinimini, hareketini, eylemini gösteren esas öge sonda yer alırken Rusça’da genellikle yüklem öznenin hemen yanında cümle ortasında yer alır. Rusçadaki tamlayan ve tamlanan sıralamalarında ve edat sıralamalarında farklı sözdizim yapıları görülür. Bu durum Rusça öğreniminde Türk öğrencilerin zorlandıkları bir durum olabilmektedir. Hem Türkçe hem de Rusça’da şekil merkezli sözdiziminden çok anlam merkezli bir dizilim olduğu söylenebilir. Anlamı ön plana çıkaran bu yaklaşımın Rusça dil öğrenimine esneklik sağlamasının yanı sıra süreci zorlaştırdığı da söylenebilir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. İkinci dil ediniminde sözdizim kapsamında ana dili etkisinin ölçülmesi hedeflenmiştir. Gönüllülük esasına dayanan çalışmada anadili Türkçe olup Rusça öğrenen B1 düzeyindeki 25 öğrenci katılımcı olarak yer almıştır, katılımcılardan hazır verilmiş cümle ögeleriyle tümce oluşturmaları, boş bırakılmış cümle ögesini tespit etmeleri ve sorulara cevap vermeleri istenmiştir. Sadece sözdizim yanlışlarının saptandığı çalışmada sözlük kullanımı serbest bırakılmıştır. Yapılan hataların sebepleri üzerinde durularak elde edilen sonuçlar bağlamında pedagojik bulgulara ulaşılmıştır.
Keywords : sözdizimi, dilbilgisi, hata analizi, anadil etkisi, derin yapı, yüzey yapı