André Lefevere’in Şiir Çeviri Stratejisi Bağlamında Eski Arap Şiiri İncelemesi: İmru’ul-Kays Örneği

Authors : Ökkeş Hengil, Mehmet Şayır

Pages : 988-1002

Doi:10.29110/soylemdergi.1496368

View : 64 | Download : 75

Publication Date : 2024-08-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, Türkçede birden çok çevirisi bulunan eski Arap şiirlerinden İmru’ul Kays b. Hucr Muallakası çevirilerinin André Lefevere’nin şiir çevirisi stratejileri bağlamında Türkçenin ses özelliklerinden yararlanma, kaynak metnin poetik unsurlarını hedef metne taşıma vb. durumlarının araştırılmasıdır. Şiirin kaynak kültür dizgesinde büyük önemi haiz olduğu, buna bağlı olarak hedef kültürde çevirisinin önem arz ettiği düşünülmektedir. Araştırmada yöntem olarak doküman analizi kullanılmış olup araştırmanın yapıldığı tarih itibarıyla söz konusu kaynak metnin hedef dilde üç adet çevirisine rastlanmıştır. Eski İngiliz şiirinden Türkçeye yapılmış iki adet çeviri, model olarak bulgular öncesinde verilmiş olup sonuç bölümünde söz konusu şiirler ile Arapça şiir çevirileri arasında karşılaştırma yapılarak sonuca ulaşılmıştır. Arapça şiir çevirileri, çevirmenlerin öncelik tanıdığı unsurlar göz önüne alınarak incelenmiş, birinci çevirinin kaynak metnin ses özelliklerini önceleyerek çoğunlukla sessel çeviri stratejisini tercih ettiği; ikinci çevirinin şiirin formunu düzyazıya yaklaştırarak çoğunlukla şiiri nesre dönüştürme stratejisini tercih ettiği; üçüncü çevirinin ise yer yer atlamalar yapıp çeviri bütünlüğünü bozduğu, çeviri şiiri eksik bıraktığı tespit edilmiş olup çoğunlukla tercih ettiği stratejinin koşuk çevirisi stratejisi olduğu görülmüştür.
Keywords : İmruul Kays, André Lefevere, şiir çevirisi, Arapça şiir, Türkçe şiir