Ecological risk assessment of heavy metals after dredging in Mogan Lake, Turkey

Authors : Arzu BİNİCİ, Serap PULATSÜ

Pages : 197-205

Doi:10.12714/egejfas.39.3.04

View : 21 | Download : 7

Publication Date : 2022-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Rekreaktif öneme sahip ötrofik-sığ Mogan Gölü’nde, göl içi yönetim uygulamalarından biri olan sediment dredging insert ignore into journalissuearticles values(uzaklaştırımı); zaman zaman uygulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı; sediment tarama sonrası, gölde sedimentin kirlenme durumunun bazı indekslerin -zenginleşme indeksi insert ignore into journalissuearticles values(EF);, kontaminasyon/kirlilik indeksi insert ignore into journalissuearticles values(CF);, kontaminasyon derecesi insert ignore into journalissuearticles values(Cd);, kirlilik yük indeksi insert ignore into journalissuearticles values(PLI);, jeoakümülasyon indeksi insert ignore into journalissuearticles values(Igeo);, potansiyel ekolojik risk indeksi insert ignore into journalissuearticles values(Eri);, bütünleşik ekolojik risk indeksi insert ignore into journalissuearticles values(PER);, ortalama olası etki konsantrasyonu oranı insert ignore into journalissuearticles values(mPEC-Q); - kullanımı ile değerlendirilmesidir. Bu amaçla gölde sediment tarama sonrası, litoral bölgede iki istasyon seçilmiştir. Bunlardan I. istasyon; özellikle maden işleme tesisleri ve evsel kaynaklı atık suların, II. istasyon; evsel atık ve tarımsal faaliyet kaynaklı atık suların ulaştığı bir konumda bulunmaktadır. Yüzey sediment örnekleri, 2020 yılının Mayıs ve Kasım aylarında sediment alma kepçesiyle tekerrürlü olarak alınmıştır. Araştırma bulgularına göre; a); Ele alınan ağır metaller insert ignore into journalissuearticles values(Hg, As, Cd, Cr, Pb, Ni, Cu ve Zn); içerisinde Cu, As, Cd en yüksek zenginleşme ve kontaminasyon faktörlerine sahip ağır metaller olarak saptanmıştır, b); Kirlilik yük indeksi insert ignore into journalissuearticles values(PLI); değerleri insert ignore into journalissuearticles values(1,30-2,26); sedimentin ağır metallerle kirlenmesini desteklemekte, jeoakümülasyon indeks insert ignore into journalissuearticles values(Igeo); değerleri ise, her iki istasyon ve ayda Pb bakımından yoğun kirlenme olduğuna işaret etmektedir, c); Potansiyel ekolojik risk faktörleri insert ignore into journalissuearticles values(Eri); açısından, Cd önemli düzeyde potansiyel ekolojik riske sahip bulunmuştur, d); Bütünleşik ekolojik risk faktörleri insert ignore into journalissuearticles values(PER);, gölde tüm ağır metaller bazında orta düzeyli bir ekolojik riski göstermektedir. Ni ve As ise biyolojik açıdan olumsuz etkileri olan metallerdir. Sonuçlar; a); Sediment tarama girişiminin, sedimentteki kirlenmenin indirgenmesi açısından çok etkin olmadığı, b); Göl havzasındaki antropojenik kirleticiler süregeldikçe, sedimentte ekolojik ve biyolojik anlamda önem arzeden başta Cu, Cd, Pb, Ni ve As olmak üzere ağır metal düzeylerinin rutin olarak izlenmesi gereği yönündedir. Bulguların, ilgili kurumların ve yerel yönetimin sediment odaklı izleme çalışmalarına katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Keywords : Ekolojik risk tayini, ekolojik indeksler, sediment tarama, ağır metaller, Mogan Gölü