OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E BOZKIR KAZASINDA İMAR VE BAYINDIRLIK FAALİYETLERİ

Authors : Mustafa Durdu

Pages : 199-229

Doi:10.35239/tariharastirmalari.1370313

View : 59 | Download : 69

Publication Date : 2024-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bugün Bozkır, Konya iline bağlı bir ilçedir. İlçe merkezi de bu adla anılır. İlk Çağ’dan günümüze sırasıyla Isauria Vetus, Leontopolis, Siristad ve Bozkır adları ile anılan ilçe merkezi, önemli bir tarihi potansiyele sahiptir. Bu makalede, erişilebilirlik açısından kısmen kapalı bir görünüm veren Bozkır’daki imar ve bayındırlık faaliyetlerinin seyri Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kısaca analiz edilmiştir. Özellikle XIX. yüzyıldaki Bozkır kaza merkezinin durumu, demografik yapısı, hane ve yol imar çalışmaları, kamu binalarının inşa ve tamir süreçleri ile diğer imar faaliyetleri çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır. Osmanlı devrinde işletmeye açılan maden sayesinde nüfusu artan ve ekonomik açıdan gelişen Bozkır kazasının merkezi olan Siristad kasabasının ortasında Çarşamba Çayı akar. Bu nehrin üzerinde yörenin en eski tarihi yapısı olan ve Selçuklu Köprüsü olarak da bilinen bir taş köprü yer almaktadır. Bu köprünün yanında bulunan cami ile mektep, medrese, rüşdiye ve hükümet konağı Bozkır’ın kent silüetini oluşturan temel unsurlarıdır. Günümüzde de mevcut olan caminin yapım tarihi XIX. yüzyıl gibi görünse de bunun bir tamir veya yeniden inşa olduğu açıktır. Osmanlı devri boyunca Bozkır kaza merkezindeki zaviye ve mescitler de dinî yapılar içerisinde yer alan önemli binalardır. Hükümet konağı, XIX. yüzyıl sonlarında harap hâle gelmiştir. Bozkır İdare Meclisi, hükümet konağının yeniden yapılması veya tamir edilmesi için Konya valiliği ile iletişime geçmiştir. Ancak kapsamlı bir tamir yapılamamıştır. Askeri depo ve bazı eğitim kurumlarına ait binaların inşa ve tamiri de tam olarak yapılamamıştır. II. Meşrutiyet devrinde ve Balkan savaşları esnasında bu talepler yinelenmiş, ancak araya giren harpler sebebiyle buna imkân kalmamıştır. Bu talepler büyük ölçüde Cumhuriyet devrinde gerçekleşmiştir. Bununla birlikte Bozkır- Alanya yolunun düzeltilmesi konusu bir daha gündeme gelmemiştir. Bunun yerine Bozkır-Akseki yolu açılmıştır. Bu çalışmada genelde Osmanlı Arşivi ile kısmen Cumhuriyet Arşivi belgelerinden istifade edilmiştir. Bununla birlikte başka kaynaklardan da yararlanılmıştır. Makalede, geçmişle bağlantılı olarak Bozkır’ın günümüzdeki durumu hakkında da bazı analizler yer almaktadır.
Keywords : Bozkır, Siristad, Osmanlı, Cumhuriyet, Bayındırlık