I. Dünya Savaşı Öncesinde Osmanlı Devleti Ve İran’ın Almanya’yı Üçüncü Güç Olarak Görme Politikaları

Authors : Mustafa ŞEHİTOĞLU, Nevzat ERDOĞAN

Pages : 142-159

Doi:10.21551/jhf.531245

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2019-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl, Avrupalı Emperyalist devletlerin tüm dünyada olduğu gibi Ortadoğu’da da tekel kurmak istedikleri bir dönemdir. Bu yüzden Osmanlı Devleti ve İran’ın üzerlerine yoğun biçimde yüklendikleri bir yüzyıl olmuştur. Özellikle dünya liderliğini oluşturmaya çalışan İngiltere ve ona 19. yüzyılda rakip olarak ortaya çıkan Almanya ile arasındaki rekabetin ağırlıklı sahası Orta Doğu olmuştur. Osmanlı yönetiminin bu durumda gördüğü çıkış yolu, kendisini sıkıştıran İngiltere ve Fransa ile Rusya’nın emellerinden olası Alman ittifakı sayesinde kurtulma ümididir. Bu sırada Osmanlı üzerinde nüfuz hesapları olan Almanya, üçüncü güç olarak davet edilme planları ile Osmanlı ülkesinde bir hayranlık oluşturmayı başarmıştır. Bu dönemde İran’ın da İngiltere ve Rusya ortaklığı yüzünden bir üçüncü güç arayışı söz konusudur.  İngiltere ve Rusya baskısı altındaki İran devleti, bir çare olarak Almanya’nın dostluğunu görmektedir. Almanya, Osmanlı Devleti üzerindeki projelerini İran’a kadar genişletmeyi düşündüğünden, bu ülkede de bir Alman etkisi oluşturmaya gayret etmiştir. Ülkelerini İngiliz ve Rus nüfuzundan kurtarmak isteyen İranlı yöneticiler ve İran kamuoyu böyle bir müttefikliğe sıcak bakmışlardır.
Keywords : 19 Yüzyıl, Osmanlı Yönetimi, Alman Nüfuzu, Birinci Dünya Savaşı